انتخاب یک دستکش مناسب در هر کاری، چه در آشپزخانه و چه در بیمارستان، بسیار مهم است. آیا می دانستید طبق آمارها، استفاده از تجهیزات حفاظتی فردی (PPE) مانند دستکش، می تواند خطر آلودگی و آسیب های پوستی را تا حدود ۸۰ درصد کاهش دهد؟ اکنون بیایید با هم ببینیم که تفاوت دستکش وینیل و لاتکس دقیقاً چیست و هر کدام برای چه کاری بهتر هستند.

جنس دستکش وینیل و لاتکس

وقتی صحبت از لوازم مصرفی پزشکی و محافظتی می شود، دستکش های یکبار مصرف لاتکس و وینیل جزو پرکاربردترین ها هستند. اما فرق بین دستکش لاتکس و وینیل در جنس، میزان کشسانی، مقاومت و قیمت آن هاست که باعث می شود کاربردهای متفاوتی داشته باشند. دستکش لاتکس از لاستیک طبیعی (ماده ای شبیه شیره درخت کائوچو) ساخته می شود، در حالی که دستکش وینیل یک ماده مصنوعی به اسم پلی وینیل کلراید (PVC) است. این تفاوت در مواد اولیه، عمده فرق دستکش وینیل با لاتکس را رقم می زند.

کاربرد دستکش وینیل

دستکش های وینیل به دلیل قیمت مناسب و نداشتن پروتئین لاتکس، تبدیل به یک انتخاب محبوب برای کارهای عمومی و کم ریسک شده اند.

• آماده سازی غذا و صنایع غذایی: فرق بین دستکش لاتکس و وینیل در ضد حساسیت بودن و ارزان بودن دستکش های وینل است. پس برای جابجایی و آماده سازی مواد غذایی در رستوران ها و آشپزخانه های صنعتی عالی هستند.
• امور نظافتی و خانگی: برای تمیزکاری های روزمره یا کارهایی که با مواد شوینده غیرشیمیایی قوی سروکار دارند، مناسب هستند.
• معاینات پزشکی کم خطر: در محیط های پزشکی که خطر مواجهه با مایعات بدن و عوامل بیماری زای پرخطر کم است (مانند برخی معاینات عمومی یا دندانپزشکی)، از آن ها استفاده می شود.
• کارهای صنعتی سبک: در محیط های آزمایشگاهی که با مواد شیمیایی غیرقوی کار می کنند یا صنایع سبک که نیاز به دقت لمسی خیلی بالا ندارند.

مزایا و معایب دستکش وینیل

دستکش های وینیل نیز مانند هر محصول دیگری، نقاط قوت و ضعف خود را دارند که دانستن آن ها برای فهمیدن تفاوت دستکش وینیل و لاتکس و قبل از خرید دستکش وینیل ضروری است. مزایای دستکش وینیل عبارتند از:

• اقتصادی و مقرون به صرفه: مهم ترین مزیت وینیل، قیمت پایین آن است. برای کارهایی که نیاز به تعویض مکرر دستکش دارند، گزینه بسیار خوبی است.
• ضد حساسیت: چون کاملاً مصنوعی هستند، برای افرادی که به پروتئین های لاتکس حساسیت دارند (یکی از اصلی ترین تفاوت دستکش وینیل و لاتکس)، یک جایگزین عالی به حساب می آیند.
• مقاومت خوب در برابر اسیدها و الکل ها: برخلاف تصور عموم، مقاومت نسبتاً خوبی در برابر بعضی مواد شیمیایی مانند اسیدها، قلیاها و الکل ها دارند، هرچند که برای حلال های قوی مناسب نیستند.
• پوشیدن آسان: به دلیل ساختار گشادتر و کشسانی کمتر نسبت به لاتکس، پوشیدن و درآوردن آن ها راحت است.

معایب دستکش وینیل نیز سه مورد است. اولا نسبت به لاتکس و نیتریل، استحکام کمتری دارند و زودتر پاره می شوند، مخصوصاً در مواجهه با ابزارهای نوک تیز. ثانیا خاصیت کشسانی کمتری دارند، بنابراین به خوبی به دست نمی چسبند و حس لمسی را کاهش می دهند. این موضوع برای کارهای دقیق مشکل ساز خواهد بود. همچنین به دلیل ساختار مولکولی اش، نفوذپذیری بیشتری برای میکروب ها و ویروس ها دارد و برای کارهای پرخطر پزشکی توصیه نمی شود.

کاربرد دستکش لاتکس

فرق دستکش وینیل با لاتکس در کاربرد آن ها هم مشخص است. دستکش لاتکس به دلیل جنس طبیعی اش، خواص فیزیکی فوق العاده ای دارد که آن را به ابزاری حیاتی در بسیاری از حوزه ها تبدیل کرده است. در حقیقت، دستکش لاتکس هنوز هم استانداردی برای مقایسه با سایر دستکش ها است. کاربرد این نوع دستکش ها در چهار مورد خیلی بیشتر است. مورد اول، جراحی و اقدامات پزشکی با ریسک بالا است. به دلیل کشسانی بالا، چسبندگی فوق العاده به دست و حفظ حس لامسه، بهترین انتخاب برای جراحی ها و اقدامات دقیق پزشکی هستند.

مورد دوم، آزمایشگاه ها و دندانپزشکی است. برای کارهایی که نیاز به دقت بالا و محافظت مطمئن در برابر عوامل بیولوژیکی و مایعات بدن وجود دارد، این نوع دستکش ها عالی عمل می کنند. مورد سوم، در صنعت و تعمیرات خودرو است. به دلیل مقاومت بالا در برابر پارگی و سوراخ شدن، در کارگاه هایی که خطر بریدگی و خراش وجود دارد، کاربرد دارند. مورد چهارم هم سالن های زیبایی و آرایشی است. این نوع دستکش برای محافظت در برابر مواد شیمیایی ملایم و حفظ بهداشت در حین کار با مشتریان استفاده می شود.

مزایا و معایب دستکش لاتکس

فرق بین دستکش لاتکس و وینیل بیشتر از هر چیزی در عملکرد و محافظت نهایی آن ها خود را نشان می دهد. مزایای دستکش لاتکس عبارتند از:

1. کشسانی و انعطاف پذیری فوق العاده: این دستکش ها به دست می چسبند و دقیقاً شکل آن را می گیرند. این ویژگی باعث می شود حس لمسی بسیار بالایی داشته باشید، که در جراحی ها و کارهای ظریف حیاتی است.
2. مقاومت عالی: مقاومت بسیار خوبی در برابر پارگی و سوراخ شدن دارند.
3. محافظت بالا در برابر عوامل بیماری زا: یک سد عالی در برابر باکتری ها و ویروس ها ایجاد می کنند، به همین دلیل جزو ضروری ترین لوازم مصرفی پزشکی هستند.
4. تجزیه پذیر و دوستدار محیط زیست: چون از مواد طبیعی ساخته شده اند، تجزیه بیولوژیکی آن ها راحت تر از وینیل های مصنوعی (PVC) است.

اصلی ترین عیب لاتکس هم وجود پروتئین های طبیعی در آن است که می تواند در برخی افراد باعث واکنش های آلرژیک شدید از خارش ساده تا شوک آنافیلاکسی شود. این نقطه ضعف بزرگ، مهم ترین دلیلی است که باعث شده نیتریل و وینیل به عنوان جایگزین وارد بازار شوند. البته این نوع دستکش ها دو عیب دیگر هم دارند. مقاومت پایین در برابر مواد روغنی و نفتی و قیمت نسبتاً بالاتر.

جدول مقایسه دستکش وینیل با لاتکس

برای اینکه بتوانید راحت تر برای خرید دستکش لاتکس یا وینیل تصمیم بگیرید، این جدول، اصلی ترین تفاوت دستکش وینیل و لاتکس را در یک نگاه خلاصه کرده است:

نتیجه گیری

پس از آشنایی با تفاوت دستکش وینیل و لاتکس، می دانید که انتخاب درست کاملاً به نوع کار و سطح ریسک بستگی دارد. اگر حساسیت به لاتکس دارید یا دنبال یک گزینه ارزان برای کارهای روزمره هستید، وینیل انتخاب خوبی است. اما اگر نیاز به دقت، کشسانی و محافظت بالا دارید، لاتکس بهترین دوست شما است. پس با دانش کافی برای خرید دستکش لاتکس یا وینیل اقدام کنید.

دستکش‌‎های لاتکس و نیتریل دو نوع متداول از دستکش‌‎های مورد استفاده در این حوزه‌‎ها به‌شمار می‌روند. این دو نوع دستکش با وجود کاربرد مشابه، از مواد ساختاری و طراحی متفاوتی برخوردارند. برای استفاده از هرکدام، باید تفاوت دستکش نیتریل و لاتکس را بررسی کرده و آگاهانه انتخاب کنید. در این مقاله به تفاوت و معرفی هر یک پرداخته تا براساس کاربرد و محیطی که در آن فعالیت دارید، از دستکش مناسب استفاده کنید.

تفاوت دستکش نیتریل با لاتکس

از آن‌جایی که دستکش نیتریل و لاتکس، از متداول‌ترین دستکش‌های پزشکی محسوب می‌شوند، در عین حال هرکدام دارای ویژگی‌هایی هستند که از هم‌دیگر تمایز پیدا می‌کنند. در موارد زیر به تفاوت‌های هریک از نظر کاربرد، قیمت و مواد ساختاری، اشاره می‌کنیم.

• ماده: دستکش‌های لاتکس از لاتکس طبیعی ساخته شده‌ که از صمغ درخت لاستیک در آن استفاده می‌شود. دستکش‌های نیتریل از لاستیک مصنوعی به نام پلی اکریلونیتریل بوتادین ساخته شده است.
• مقاومت: دستکش‌های لاتکس در برابر مواد اسیدی و بازی بسیار مقاوم بوده اما دستکش‌های نیتریل در برابر مواد شیمیایی، حلال‌ها و سوراخ شدن مقاوم‌تر از دستکش‌های لاتکس عمل کرده و دوام بیشتری دارند.
• حساسیت پوستی: امکان بروز حساسیت برای افرادی که از دستکش لاتکس استفاده می‌کنند وجود داشته اما دستکش‌های نیتریل  نسبت به لاتکس، کمتر موجب بروز حساسیت می‌شوند.
• راحتی: دستکش‌های لاتکس نسبت به نیتریل بسیار نازک و انعطاف‌پذیرتر بوده و برخی افراد ممکن است با ضخامت دستکش نیتریل راحت نباشند.
• قیمت: هزینه خرید دستکش‌های لاتکس نسبت به نیتریل پایین‌تر بوده و مقرون به‌ صرفه‌تر هستند.
• کاربرد: دستکش‌های نیتریل برای کار با مواد شیمیایی، حلال‌ها، کار با ابزارهای تیز و همچنین برای افرادی که به لاتکس حساسیت دارند مناسب هستند. دستکش‌های لاتکس نیز برای کار با مواد مرطوب، معاینات پزشکی و کارهایی که نیازمند  دقت و حساسیت لامسه بالایی است، کاربرد دارند.
• قابلیت لمس: حساسیت لمسی دستکش‌های لاتکس نسبت به نیتریل بالاتر بوده و میزان نازکی آن باعث شده تا مانند پوست دوم عمل کند.
• بو: دستکش‌های لاتکس معمولاً بدون بو بوده اما دستکش‌های نیتریل ممکن است بوی شیمیایی کمی داشته باشند.
• سازگاری با محیط زیست: دستکش‌های نیتریل با محیط زیست سازگار نبوده و ممکن است برای تجزیه شدن، سال‌ها زمان ببرد اما دستکش لاتکس با محیط زیست سازگار بوده و به طور طبیعی تجزیه می‌شود.

برای اینکه پی ببرید که دستکش نیتریل بهتره یا لاتکس، بیشتر بستگی به نیاز و کاربرد شما داشته و طبق تفاوت‌های گفته شده می‌توانید دستکش مناسب را انتخاب نمایید. علیرغم تفاوت‌های دستکش نیتریل و لاتکس، معایب و مزایای هریک نیز در انتخاب بهتر هرکدام مؤثر بوده که در ادامه به توضیح این موارد می‌پردازیم.

دستکش نیتریل چیست؟

دستکش‌های نیتریل از لاستیک مصنوعی ساخته شده‌اند که در برابر سوراخ شدن و مواد شیمیایی تمیز کننده خشن مقاومت می‌کنند. دستکش‌­های نیتریل  برای کسانی که از حساسیت به لاتکس رنج می‌برند، توصیه می شوند.

اکریلونیتریل بوتادین مصرف شده در ساخت این دست کش­‌ها دارای انعطاف‌پذیری و مقاومت شیمیایی بالایی می‌­باشد. در نتیجه این دستکش‌ها در مقابل سوراخ شدن یا پاره شدن مقاومت بالایی دارند، برای استفاده طولانی مدت مناسب بوده، در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مقاوم هستند و حتی در صورت عدم استفاده هم از طول عمر بالایی برخوردار می‌­باشند. در بسیاری از صنایع، با توجه به کاربرد و ویژگی‌هایی که دارد، استفاده و خرید دستکش نیتریل امری ضروری است.

دستکش‌های نیتریل یکبار مصرف در برابر مواد شیمیایی موجود در آزمایشگاه‌ها، کارخانه‌های تولیدی، فضاهای مهندسی و سایر محیط‌هایی که مواد شیمیایی و حلال‌های بالقوه خورنده وجود دارند  مقاوم بوده و استفاده می‌شوند. این دستکش­‌ها در رنگ‌­های آبی، نارنجی، مشکی و بنفش با ضخامت‌­های متفاوت به بازار عرضه شده‌اند.

کاربرد دستکش نیتریل

یک فرق دستکش نیتریل و لاتکس در کاربرد آن‌ها است. دستکش‌های نیتریل به علت ضخامت و دوام بیشتری که دارند،  در برابر مواد شیمیایی قوی، مقاوم بوده و علاوه‌بر سلامت و بهداشت، در صنایع مختلف نیز کاربرد دارد. از جمله صنایع و حوزه‌های مختلفی  را که دستکش نیتریل در آنجا کاربرد دارد، در موارد زیر معرفی کردیم:

• مصارف بهداشتی و پزشکی: در بیمارستان‌ها، کلینیک ها و سایر مراکز بهداشت و سلامت، از دستکش نیتریل برای اموری مانند معاینات،‎ جراحی‌های کوچک و اقدامات بهداشتی استفاده می‌شود.
• مصارف آزمایشگاهی: دستکش نیتریل از نفوذ مواد خطرناک شیمیایی یا عوامل بیولوژیکی به دست محافظت می‌کند.
• مصارف صنعتی: دستکش نیتریل در برابر مواد شیمیایی پارگی و حلال‌ها از جمله رنگ‌ها، رزین‌ها،‌ سوخت‌ها و غیره مقاوم است و در صنایعی از جمله شیمیای، ساختمانی، کار با  ابزارآلات و غیره کاربرد دارد.
• مصارف غذایی: دستکش نیتریل از انتقال هرگونه باکتری، ویروس و آلودگی، از دست شما به مواد غذایی جلوگیری می‌کند. این مزیت، استفاده از دستکش نیتریل را در آشپرخانه‌های تجاری و سایر محیط‌هایی که با مواد غذایی سروکار دارند را ضروری کرده است.
• مصارف خانگی: در اموری مثل نظافت منزل و رنگ‌آمیزی خانه، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها، مواد شوینده و سایر مواد شیمیایی، دست شما دچار آسیب می‌شود. استفاده از دستکش نیتریل در این امور، از بروز این آسیب‌ها جلوگیری می‌کند.
• خدمات زیبایی آرایشی: برای انجام خدماتی مانند مانیکور، رنگ کردن مو، تاتو و غیره از این دستکش برای دوری از آسیب‌های پوستی و عدم انتقال آلودگی‌ بین مشتری و آرایشگر، استفاده می‌شود.

دستکش نیتریل علاوه‌بر موارد بالا، در آتش‌نشانی، صنایع الکترونیک و خودروسازی نیز کاربرد دارد. با توجه به کاربرد‌های گسترده گفته شده، استفاده از دستکش نیتریل، امری مهم و حیاتی در بسیاری از صنایع و مشاغل محسوب می‌شود.

مزایا دستکش نیتریل

ویژگی‌های منحصر به فرد دستکش‌های نیتریل باعث شده تا از مزیت‌های متعددی برخوردار باشد. براساس  برخی مزایای این دستکش، می‌توان به فرق دستکش نیتریل و لاتکس را پی برده  و همچنین براساس کاربرد و مزایای آن، دستکش مناسب را راحت‌تر انتخاب نمود.

 برخی از مهم‌ترین مزایای دستکش لاتکس عبارت‌اند از:  

• مقاومت بالایی در برابر پارگی، سوراخ شدن، مواد شیمیایی خورنده و دماهای پایین  دارد. 
• به علت ویژگی‌های مقاومتی بالا و عدم ایجاد حساسیت، ایمنی مناسبی را برای مصرف‌کننده تأمین می‌کند.
• دستکش‌های لاتکس علیرغم اینکه نسبت به لاتکس سفت‌تر هستند، اما از انعطاف‌پذیری و راحتی مناسبی برخوردارند و برای کارهای دقیق و حساس قابل استفاده هستند.
• در صنایع گسترده‌ای از جمله پزشکی، شیمیایی، مکانیکی و غیره کاربرد دارد .
• جلوگیری عالی از ورود آلودگی و عوامل بیماری‌زا به داخل خون
• دستکش نیتریل برای مقاومت بیشتر تا ضخامت حداکثر شش میلی‌متر تولید می‌شود.
• کاملاً ضد آب هستند.
• برای کسانی که به لاتکس حساسیت دارند، استفاده از دستکش نیتریل از بروز این حساسیت جلوگیری می‌کند.

با توجه به مزایای گفته شده، این دستکش‌ها یک انتخاب ایده‌آل برای محیط‌های کاری مختلف محسوب شده و براساس نیاز خود در ضخامت و اندازه مناسب می‌توانید تهیه و استفاده کنید.

معایب دستکش نیتریل

در کنار مزایای متعدد دستکش نیتریل، معایبی نیز در بر دارد که قبل از استفاده باید به آن‌ها توجه کنید. در موارد زیر به معایب دستکش نیتریل اشاره کرده‌ایم:

• کمی ضخیم‌تر از دستکش لاتکس بوده که ممکن است برای برخی افراد راحت نباشد.
• ضخامت بیشتر این دستکش نسبت به لاتکس باعث شده تا برای کارهایی که نیاز به ظرافت و دقت دارند، مناسب نباشد.
• برخی دستکش‌های نیتریل ممکن است بوی شیمیایی کمی داشته باشند که برای برخی افراد ممکن‌ است خوشایند نباشد.
• در شرایطی که به صورت طولانی مدت در تماس با روغن‌ها، گریس‌ها و چربی باشد، ممکن است به مرور زمان مقاومت دستکش کاهش یابد.

با توجه به شرایط خود و نیازی که دارید با بررسی معایب و مزایای این دستکش و آگاهی از تفاوت دستکش نیتریل با لاتکس به خرید دستکشی مناسب اقدام کنید.

دستکش لاتکس چیست؟

دستکش‌های لاتکس برای اولین بار در سال 1890 برای پیشگیری از حساسیت پوستی در پرسنل بیمارستان جان هاپکینز مورد استفاده قرار گرفتند.  

دستکش‌های لاتکس از لاستیک طبیعی ساخته شده­‌اند و از آن‌جایی که ضد آب می‌باشند محافظت خوبی در برابر برخی مواد شیمیایی از جمله شوینده‌ها، الکل‌ها، خطرات زیستی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها، مایعات بدن و غیره ایجاد می کنند.

این دستکش­‌ها بسیار مقاوم بوده، استفاده از آن‌ها راحت است و به خوبی فیت دست می‌­شوند و به علت ضخامت کم، حس لامسه را تحت تاثیر قرار نمی‌­دهند. ضمناً زیست تخریب‌پذیر بوده و برای محیط زیست نیز مناسب می‌­باشند.

این دستکش­‌ها در سایزهای مختلف و در دو نوع حاوی پودر و بدون پودر در بازار عرضه می‌شوند. نوع حاوی پودر برای استفاده راحت‌­تر تولید شده ولی در صورتی‌که فردی به این پودرها حساسیت داشته باشد نوع بدون پودر توصیه می‌شود.

دستکش­‌های لاتکس با رنگ‌­های متفاوت تولید می‌شوند که با افزایش ضخامت، مقاومت آن‌ها نیز در مقابل پارگی و خراشیدگی افزایش می‌­یابد. ضخامت دستکش­‌های آبی کم، صورتی متوسط و سبز زیاد می‌­باشد.

کاربرد دستکش لاتکس

دستکش‌‌‎های لاتکس از پرکاربردترین لوازم پزشکی مصرفی هستند که مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستکش‌ها به دلیل داشتن انعطاف‌پذیری، راحتی و حساسیت لمسی بالا، کاربرد‌های مختلفی دارند. در موارد زیر به مهم‌ترین کاربردهای دستکش لاتکس اشاره می‌کنیم:

• خدمات بهداشتی و پزشکی: برای معاینات دهانی در دندان‌پزشکی، جراحی‌ها و سایر اقدامات بهداشتی استفاده می‌شود.
• مصارف خانگی: برای نظافت و آماده‌سازی غذا برای جلوگیری از انتقال میکروب به غذا یا آسیب دیدن دست در برابر مواد شوینده
• صنایع غذایی: برای حفظ بهداشت در فرآیند تولید مواد غذایی

از سایر موارد کاربرد دستکش لاتکس می‌توان به کارهای آزمایشگاهی، پژوهش‌های علمی، باغبانی و غیره اشاره کرد. در خرید تجهیزات پزشکی از جمله دستکش‌های لاتکس، به نیاز و کاربردی که از آن دارید، دقت نمایید. دستکش لاتکس به دلیل ویژگی‌هایی که دارد در حفظ بهداشت بسیار مؤثر بوده و از ابزارهای مهم در  بسیاری از مشاغل محسوب می‌شود. 

مزایا دستکش لاتکس

دستکش لاتکس مانند سایر دستکش‌های یکبار مصرف دارای مزایایی هستند که در موارد زیر به مزایای آن اشاره می‌کنیم:

• ضخامت بسیار کم و حفظ حساسیت لمسی قوی برای انجام کارهای ظریف
• ضد لغزش
• محافظت در برابر نفوذ میکروب‌ها، باکتری‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا
• مقرون به صرفه
• سازگار با محیط زیست
• استفاده راحت و آسان

قبل از خرید دستکش لاتکس مزایا و کاربردهای آن را طبق نیازی که دارید بررسی کنید.

معایب دستکش لاتکس

 دستکش‌های لاتکس از کاربردی‌ترین دستکش‌های یکبار مصرف محسوب می‌شوند. با وجود مزایای زیادی که دستکش‌های لاتکس دارند، دارای معایبی نیز بوده که در موارد زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

• مقاومت شیمیایی پایین
• امکان حساسیت داشتن برخی افراد به لاتکس
• مقاومت کمتر در برابر برخی مواد شیمیایی
• برای استفاده در برخی مواد غذایی حاوی روغن و چربی مناسب نیستند.

اهمیت دستکش لاتکس در صنایع گسترده، بر کسی پوشیده نیست. اگر آلرژی به لاتکس ندارید، این دستکش گزینه مناسب و بهداشتی برای فعالیت‌های مختلف است.

سخن پایانی

برای انتخاب بین این دو دستکش، با توجه به فرق دستکش لاتکس و نیتریل باید به نوع استفاده، حساسیت‌های پوستی مصرف‌کنندگان، شرایط محیطی و بودجه دقت کنید. دستکش‌های لاتکس برای کارهای پزشکی و دندانپزشکی و آشپزی که نیاز به لمس دقیق و حساسیت بالا دارند مناسب‌تر هستند، در حالی که دستکش‌های نیتریل برای محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی با مواد شیمیایی با احتمال خطرات بالا، بهتر عمل می‌کنند.