آیا انسولین باعث چاقی می شود؟

آیا می دانستید بر اساس آمار، حدود ۱۱ درصد از جمعیت جهان به دیابت مبتلا هستند؟ اگر شما یا عزیزانتان با دیابت و درمان آن، خصوصاً تزریق انسولین، دست و پنجه نرم می کنید، حتماً این سؤال برایتان پیش آمده است: «آیا واقعاً انسولین باعث چاقی می شود؟» و اصلا رابطه انسولین و افزایش وزن چیست. این دغدغه کاملاً به جا و مهم است.

ارتباط انسولین و چاقی

یکی از حقایقی که نمی توان انکار کرد، این است که بسیاری از افرادی که درمان با انسولین را شروع می کنند، دچار افزایش وزن می شوند. اما آیا این به آن معناست که خود انسولین ذاتاً چاق کننده است؟ برای درک بهتر ارتباط انسولین و چاقی، باید نقش کلیدی این هورمون را در بدن بشناسیم.

انسولین هورمونی حیاتی است که در لوزالمعده (پانکراس) تولید می شود و مانند یک کلید عمل می کند. وظیفه اصلی آن این است که قند (گلوکز) موجود در خون را به داخل سلول ها هدایت کند تا سلول ها بتوانند از آن برای تولید انرژی استفاده کنند. در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ پیشرفته، بدن یا اصلاً انسولین تولید نمی کند یا به آن مقاومت نشان می دهد. نتیجه این می شود که قند خون بالا باقی می ماند و بدن نمی تواند به درستی از انرژی غذایی استفاده کند.

نقش انسولین در چاقی یا افزایش وزن پس از درمان

زمانی که شما چه با سرنگ انسولین یا قلم تزریق انسولین را آغاز می کنید، سه اتفاق مهم می افتد که می تواند منجر به افزایش وزن شود. قبل از این که این سه مورد را بگوییم باید ادعا کنیم که این انسولین نیست که شما را چاق می کند، بلکه مدیریت نشدن کالری دریافتی در حضور انسولین است که باعث افزایش وزن می شود. در واقع نقش انسولین در چاقی پس از تزریق به این سه مورد مربوط است.

1. جذب انرژی حیاتی

 قبل از شروع انسولین درمانی، قند خون شما بالا بوده و مقداری از این قند اضافی بدون استفاده از طریق ادرار دفع می شده است. با شروع تزریق انسولین، بدن شما برای اولین بار پس از مدت ها، می تواند این قندها را جذب کند و به انرژی تبدیل نماید. به عبارت دیگر، شما کالری هایی را که قبلاً هدر می دادید، اکنون ذخیره می کنید. این “بهبود کارایی” بدن، اغلب به صورت افزایش وزن اولیه خود را نشان می دهد. پس این مورد اول از ارتباط انسولین و چاقی.

2. هورمون ذخیره ساز

 وظیفه دیگر انسولین، ذخیره سازی انرژی اضافی است. وقتی سلول ها از قند اشباع می شوند، انسولین سیگنال می دهد که گلوکز مازاد به صورت چربی در بافت های چربی ذخیره شود. اگر میزان کالری دریافتی (غذا) بیشتر از میزان کالری مصرفی (فعالیت) باشد، انسولین این مازاد را به چربی تبدیل می کند. این همان نقش انسولین در چاقی است که با دریافت انسولین تزریقی پررنگ تر می شود.

3. ترس از افت قند (هیپوگلیسمی)

یکی دیگر از دلایل مهم ارتباط انسولین و چاقی، رفتار دفاعی در برابر افت قند خون است. بیماران دیابتی که انسولین مصرف می کنند، ممکن است به طور ناخودآگاه یا عمدی، برای جلوگیری از افت قند خون (هیپوگلیسمی)، بیشتر از نیاز غذا بخورند یا دائم در حال خوردن تنقلات باشند. این مصرف کالری اضافی، مستقیماً به تاثیر انسولین بر چاقی دامن می زند.

جدول ارتباط انسولین و چاقی

ارتباط انسولین و چاقی در جدول زیر با جزئیات آمده است.

تجهیزات پزشکی و اهمیت دقت در درمان

استفاده صحیح از تجهیزات پزشکی مرتبط با دیابت، مانند سرنگ انسولین حلما باکیفیت یا دستگاه های دقیق تست قند خون، در کاهش تاثیر انسولین بر چاقی نقش مهمی دارد. هرچه دوز انسولین تزریقی شما دقیق تر باشد، احتمال نوسانات شدید قند خون و نیاز به “تنقلات دفاعی” کمتر می شود.

پیشگیری از چاقی در بیماران دریافت کننده انسولین

مدیریت وزن هنگام مصرف انسولین یک چالش است، اما غیرممکن نیست. کلید اصلی، ایجاد تعادل بین انرژی دریافتی و انرژی مصرفی است. با این کار ارتباط انسولین و چاقی کم تر خود را نشان می دهد.

۱. فعالیت بدنی را جدی بگیرید

فعالیت بدنی منظم نه تنها کالری می سوزاند، بلکه حساسیت سلول ها را به انسولین افزایش می دهد. وقتی سلول های شما حساس تر باشند، به دوز کمتری از انسولین نیاز پیدا می کنید. هدف گذاری برای حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط (مثل پیاده روی سریع) در هفته را در برنامه خود قرار دهید. قبل از هرگونه تغییر در برنامه ورزشی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است نیاز به تنظیم دوز انسولین داشته باشید.

۲. رژیم غذایی هوشمندانه

 کالری شماری کنید. با کمک متخصص تغذیه و با استفاده از تجهیزات پزشکی، میزان کالری مورد نیاز روزانه خود را محاسبه کنید و مطمئن شوید بیشتر از آن مصرف نمی کنید. به جای کربوهیدرات های ساده (شیرینی، نان سفید، نوشابه)، از کربوهیدرات های پیچیده و دارای فیبر بالا (غلات کامل، حبوبات، سبزیجات) استفاده کنید. فیبر به شما احساس سیری طولانی مدت می دهد و قند خون را با سرعت کمتری افزایش می دهد. مصرف کافی پروتئین و چربی های سالم (مثل آووکادو، مغزیجات) را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا سیری افزایش یابد و به کنترل قند خون کمک کند.

۳. دقت در دوز انسولین (مهم ترین عامل)

برای جلوگیری از افزایش وزن، هیچ وقت به صورت خودسرانه دوز انسولین خود را کاهش ندهید. این کار باعث بالا رفتن قند خون، و در درازمدت، عوارض جدی دیابت (بیماری کلیوی، مشکلات چشمی و قلبی) می شود. در عوض، با پزشک یا تیم درمانی خود همکاری کنید تا دوز را بهینه کنید. مطمئن شوید که بهترین نوع انسولین برای دیابت شما (از نظر سرعت عمل و مدت ماندگاری) انتخاب شده و دوز آن دقیقاً متناسب با نیاز بدن و غذای شما تنظیم شده است. همچنین به طور منظم از دستگاه تست قند خون استفاده کنید تا الگوی قند خون خود را بشناسید و از افت قند خون غیرضروری جلوگیری کنید.

بهترین نوع انسولین برای دیابت و تأثیر آن بر وزن

برخی مطالعات نشان داده اند که انواع خاصی از انسولین ها، مانند “انسولین دتمیر” (Detemir) یا “انسولین گلاژین” (Glargine)، ممکن است در مقایسه با برخی انسولین های قدیمی تر، تأثیر کمتری بر افزایش وزن داشته باشند. با این حال، انتخاب بهترین نوع انسولین برای دیابت شما، یک تصمیم کاملاً شخصی است که باید بر اساس سبک زندگی، نوع دیابت و نظر پزشک متخصص غدد گرفته شود. هرگز بدون مشورت با پزشک داروی خود را تغییر ندهید.

جمع بندی نهایی

انسولین و چاقی رابطه ای پیچیده دارند؛ انسولین برای نجات جان شما ضروری است و افزایش وزن یک عارضه جانبی قابل کنترل است. با کنترل دقیق کالری دریافتی، افزایش فعالیت بدنی و استفاده از سرنگ انسولین مناسب، شما می توانید دیابت خود را مدیریت کنید و همزمان وزن سالمی داشته باشید. فراموش نکنید: هدف اصلی حفظ جان و جلوگیری از عوارض دیابت است و افزایش وزن نباید مانع درمان حیاتی شما شود.

hospexa

سلام خوشحالم که با شما آشنا شدم من کامران نوروزی ام. کارشناس ارشد مهندسی پزشکی کنجکاو و عاشق نویسندگی داستان من دقیقا از زمانی شروع شد که با دنیای تجارت الکترونیک آشنا شدم از اون موقع تا حالا سعی کردم بهترین تجربه خرید و مشاوره آنلاین تجهیزات پزشکی رو به کاربران هاسپکسا منتقل کنم. و این داستان همچنان ادامه داره ….