سونوگرافی بارداری و آنچه باید در مورد آن بدانید

سونوگرافی بارداری یکی از آزمایش‌هایی است که با امواج صوتی فرکانس بالا انجام می‌شود. در این سونوگرافی بارداری از کودک تصویربرداری می‌شود. هدف از انجام سونوگرافی آگاهی از جنسیت و سلامت کودک است. همچنین در آن وضعیت اندام تناسلی مادر مورد بررسی قرار می‌گیرد. تعداد سونوگرافی‌های انجام شده برای هر بارداری متفاوت است. ژل سونوگرافی یکی از مواردی است که در انجام این مورد نقش اساسی دارد.

رشد طبیعی نوزاد و همچنین سلامت آن از موارد مهمی هستند که در سونوگرافی مورد بررسی قرار می‌گیرند. سونوگرافی‌های پیشرفته‌تر نسبت به مدل رایج آن وجود دارد. از میان آنها می‌توان به سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی اشاره کرد. اکوکاردیوگرافی جنین، که یکی از انواع سونوگرافی است دارای امکان بررسی جزئیاتی مانند قلب جنین است.

سونوگرافی بارداری چیست؟

سونوگرافی در بارداری نوعی تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تولید تصاویر جنین در رحم استفاده می کند. سونوگرافی در بارداری با استفاده از یک دستگاه سونوگرافی انجام می شود که امواج صوتی با فرکانس بالا تولید می کند. که این امواج صوتی از طریق یک فرستنده به بدن مادر منتقل می شوند و توسط یک گیرنده دریافت می شوند. گیرنده امواج صوتی منعکس شده را به تصاویر تبدیل می کند که روی صفحه نمایش نشان داده می شود.

انواع سونوگرافی بارداری

سونوگرافی در بارداری انواع مختلفی دارد که هر کدام در زمان مشخصی از بارداری انجام می شود.

• سونوگرافی اولیه: معمولا این در نوع  سونوگرافی برای بارداری بین هفته 10 تا 14 بارداری انجام می شود. این سونوگرافی برای تایید بارداری، تعین تعداد جنین، تخمین سن بارداری و حتی بررسی وجود ناهنجاری اولیه در جنین انجام می شود.
• سونوگرافی آنومالی: این سونوگرافی بین 18 تا 22 بارداری انجام می شود و برای بررسی رشد و نمو جنین و ناهنجاری ساختاری انجام می شود.
• سونوگرافی سه بعدی: معمولا بین 24 تا 32 بارداری انجام می شود که برای این است که به پزشک کمک کند تا ویژگی های چهره و بدن جنین را ببیند.
• سونوگرافی داپلر: معمولا بین 18 تا 22 بارداری انجام می شود و برای بررسی جریان خون در شریان های جنین است.
• سونوگرافی واژینال: معمولا در اوایل بارداری برای تایید بارداری یا در شرایطی که سونوگرافی شکمی تصویر واضحی از جنین ارائه نمی دهد، انجام می شود.
• سونوگرافی ترانس لوتان: معمولا برای بررسی وضعیت تخمدان و رحم انجام می شود.

دلایل اصلی انجام سونوگرافی بارداری

دلایل بسیاری برای انجام سونوگرافی برای بارداری وجود دارد. ممکن است با توجه به تشخیص دکتر تحت نظر و بر اساس سونوگرافی اول، نیاز به سونوگرافی‌های بیشتری باشد. دلایل غیر پزشکی انجام سونوگرافی، می‌تواند مواردی چون تصویربرداری از جنین برای خانواده نوزاد یا تعیین جنسیت باشد.  فناوری به کار رفته در سونوگرافی در بارداری برای مادر و کودک بی‌خطر است. بعضی از دکترها بدون هیچ دلیل پزشکی صحیح انجام سونوگرافی را منع می‌کنند. این مورد به هیچ وجه درست نیست و تحقیقات نشان داده است که هیچ آسیبی برای نوزاد و مادر در کار نیست.

در سه ماه اول بارداری هفته سوم تا دوازدهم امکان سونوگرافی وجود دارد

در این بازه زمانی لازم است به مواردی توجه کنید که عبارتند از:

• لازم است بارداری تایید شود.
• ضربان قلب جنین بررسی گردد.
• سن تخمینی نوزاد و زمان تولد آن به صورت حدود مشخص گردد.
• بررسی چند قلو بودن صورت گیرد.
• از نظر اندام تناسلی مادر لازم است مواردی چون جفت، رحم، تخمدان ها و دهانه رحم بررسی شود.
• حاملگی خارج رحم و یا سقط جنین حتما بررسی می‌شود.
• حتما رشد غیر طبیعی جنین صورت می‌گیرد.

در سه ماهه دوم یعنی هفته دوازدهم تا هفته بیست و چهارم و سه ماهه سوم یعنی از هفته بیست و چهارم تا چهلم سونوگرافی مقدور است.

در این بازه زمانی لازم است حتما موارد زیر صورت می‌گیرد:

• باید رشد جنین از همه نظر مورد بررسی قرار بگیرد.
• تعیین جنسیت کودک نهایی شود.
• چند قلو یا تک بودن تایید شود.
• مواردی چون جفت سر راهی (زمانی که جفت دهانه رحم را می‌پوشاند) و جدا شدن جفت (زمانی که جفت قبل از زایمان از رحم جدا می‌شود) بررسی شوند.
• در هفته سیزدهم الی چهاردهم می‌توان مورد مهم ابتلا به سندروم دان بررسی شود.
• در این بازه زمانی ناهنجاری مادرزادی و نقایص مادرزادی بررسی و مشخص می‌شوند.
• سطح مایع آمنیوتیک در این بازه زمانی امکان‌پذیر است.
• در این زمان مشخص می‌شود که آیا جنین اکسیژن مورد نیازش را دریافت می‌کند یا خیر.
• مشکلات تخمدان و رحم هم مشخص می‌شوند. تومور بارداری یکی از این مشکلات رایج است.
• اندازه‌گیری طول دهانه رحم صورت می‌گیرد.
• آمنیوسنتز یکی دیگر از تست‌های با اهمیت است که صورت می‌گیرد.
• اگر مرگ داخل رحم صورت گرفته باشد در این زمان تاییدش صورت خواهد گرفت.

عوارض سونوگرافی در بارداری

عوارض سونوگرافی در بارداری بسیار نادر است. در واقع شواهدی وجود ندارد که سونوگرافی برای مادر و جنین مضر باشد. اما می توان به برخی از عوارض نادر سونوگرافی در بارداری را بیان کرد:

• حساسیت پوستی در محل اعمال ژل سونوگرافی
• خونریزی جزئی یا کبودی در محل اعمال ژل
• عفونت

چگونه برای سونوگرافی بارداری آماده شویم؟

در زمان سونوگرافی بارداری اول ممکن است لازم باشد تا با مثانه پر سونوگرافی را انجام دهید. دلیل این مورد دریافت تصویری واضح از جنین و اندام‌های تناسلی است. پیش از انجام سونوگرافی لازم است دو تا سه لیوان آب بنوشید. دقیقا این مورد برای پر کردن مثانه شما صورت می‌گیرد. فراموش نکنید که پیش از سونوگرافی نباید ادرار کنید. زیرا در صورت فقدان آب در مثانه، سونوگرافی با موفقیت انجام نمی‌شود. از این رو حتما پیش از مراجعه به قرار سونوگرافی حتما به این مورد توجه کنید.

سونوگرافی بارداری چگونه انجام میشود؟

در زمان انجام سونوگرافی برای بارداری لازم است روی تخت معاینه دراز بکشید. سپس تکنسین انجام این کار ژل سونوگرافی را به روی شکم و ناحیه لگن شما اعمال خواهد کرد. ژل سونوگرافی از جنس آب است و لکی روی لباس یا بدن شما ایجاد نمی‌کند. این ژل که معمولا با عنوان ژل سونوگرافی شناخته می‌شود کمک می‌کند تا امواج صوتی به درستی حرکت کنند و سونوگرافی موفقیت‌آمیز صورت گیرد.

سپس پس از اعمال ژل سونوگرافی، تکنسین مبدل را روی محل شکم و لگن شما قرار می‌دهد. با حرکت مبدل تصاویر سیاه و سفید روی نمایشگاه دستگاه سونوگرافی نمایش داده می‌شود. ممکن است از روی تصویر بعضی از اندازه‌گیری‌ها توسط تکنسین صورت گیرند. تکنسین ممکن است از فرد باردار بخواهد تا حرکت کند یا نفس خود را حبس کند. پس از انجام سونوگرافی تکنسین باید به یک کار مهم بپردازد. او باید بررسی کند که تصاویر مهم دریافت شده‌اند یا خیر.  پس از پایان ژل سونوگرافی توسط تکنسین پاک می‌شود. همچنین فرد باردار می‌تواند ادرار کرده و مثانه خود را خالی کند.

سخن آخر

سونوگرافی برای بارداری می تواند به پزشک کمک کند تا رشد و نمو کودکتان را ارزیابی کرده و بارداری شما را کنترل کند. توجه داشته باشید که خرید تجهیزات پزشکی پیشرفته می‌تواند به ارائه خدمات سونوگرافی با کیفیت‌تر و دقیق‌تر در بارداری کمک کند.

رامین جابری

من رامین جابری هستم. عاشق نویسندگی