دستگاه سونوگرافی یکی از تجهیزات پرکاربرد در زمینه تصویربرداری پزشکی است. این دستگاه با استفاده از امواج فراصوت با فرکانس بالا(1.5 تا 15 مگاهرتز)، تصاویری از اندام های مختلف بدن مانند قلب، کبد، کلیه ها، رحم و تخمدان و دستگاه گوارش ارائه می دهد. علاوه بر این، این روش برای بررسی جنین در دوران بارداری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه دارای یک پروب مخصوص است که بر روی بدن قرار گرفته و امواج را وارد بدن می کند، سپس امواج برگشتی را به سیستم پردازنده دستگاه انتقال داده و تصویر نهایی ایجاد می شود. دستگاه سونوگرافی کاملا بی خطر و غیر تهاجمی است و امواج آن نیز برای بدن و برای جنین هیچ خطری ندارند. به همین دلیل یک روش بسیار پرکاربرد و دقیق برای بررسی بدن و مشکلات مختلف آن است و از طریق آن انواع بیماری ها تشخیص داده می شوند.
مزایای دستگاه سونوگرافی:
این دستگاه در مقایسه با سایر روش های تصویربرداری پزشکی دارای مزایای بسیاری است مانند:
– هزینه کمتر نسبت به سایر روش ها.
– پیچیدگی کمتر و استفاده آسان.
– در استفاده از آن امواج و اشعه خطرناک وارد بدن نمی شود.
– قابلیت ایجاد تصویر Real time دارد که آن را به خصوص برای جراحی ها و نمونه برداری از بافت مناسب می سازد.
– غیر تهاجمی و بدون درد است.
– ارائه تصاویر با کیفیت که در بسیاری از روش های تصویربرداری دیگر امکان پذیر نیست.
کاربردهای دستگاه سونوگرافی:
– بررسی بیماری های زنان مانند فیبروم، کیست تخمدان، انواع عفونت های لگن، سرطان رحم و تخمدان.
– بررسی روند بارداری، تغییرات جنین، سقط جنین و بیماری های مربوط به جنین.
– معاینه پوست، پستان، غده تیروئید و غدد بزاقی.
– تشخیص بیماری های دستگاه ادراری مانند تومور کلیه، کیست کلیه، آبسه کلیه، بیماری های مثانه و پروستات.
– بررسی بیماری های دستگاه گوارش مانند عملکرد غیر طبیعی کبد، بزرگ شدن اندام ها درون شکمی، سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا و آنوریسم آئورت.
– تشخیص بیماری های اطفال، مغز و اعصاب، قلب و عروق و بیماری های چشم.
– تشخیص بیماری های ارتوپدی و بررسی عملکرد عضله و تاندون.
قیمت دستگاه سونوگرافی:
خرید این دستگاه یکی از دغدغه های مراکز تصویربرداری و پزشکان متخصص به خصوص پزشک زنان و زایمان است. بنابراین لازم است مناسب ترین دستگاه با قیمت و کیفیت معقول تهیه شود. با توجه به نوساناتی که بازار تجهیزات پزشکی در ایران دارد، قیمت این دستگاه نیز دستخوش تغییرات زیادی می شود و بر اساس نوع کاربرد و کیفیتی که دارد قیمت متفاوتی خواهد داشت.
معروفترین برندهای دستگاه سونوگرافی :
این دستگاه در مدل های پرتابل و مبله ارائه می شود:
– سونوگرافی GE: برند GE Healthcare یکی از بزرگترین تولید کنندگان دستگاه های تصویربرداری پزشکی به خصوص دستگاه سونوگرافی است که فعالیت خود را از سال 1994 آغاز کرده است. سیستم های اولتراسوند این شرکت در دو دسته سونوگرافی و اکوکاردیوگرافی وجود دارند. از معتبرترین دستگاه های سونوگرافی این برند سری GE Voluson هستند که بالاترین رتبه را به خصوص در بخش زنان و زایمان به خود اختصاص می دهند و بسیار پیشرفته و دقیق هستند. سونوگرافی های تولید این برند قیمت بسیار زیادی دارند که البته این قیمت ها با توجه به کیفیت عالی و عملکرد دقیق این دستگاه ها است. این شرکت سونوگرافی پرتابل نیز تولید می کند و انواع جیبی یا Handheld نیز دارد.
– سونوگرافی Philips: شرکت فیلیپس که در هلند واقع شده در زمینه های مختلف تجهیزات پزشکی فعالیت دارد. دستگاه سونوگرافی این شرکت کیفیت خیلی خوبی دارد و به صورت مبله و پرتابل تولید می شود.
– سونوگرافی Samsung Medison: این شرکت زیر مجموعه شرکت کره ای سامسونگ است و یکی از برترین برندهای تولید کننده دستگاه سونوگرافی در جهان به حساب می آید. دستگاه های این مجموعه به صورت مبله و پرتابل هستند و مناسب استفاده در مراکز تصویربرداری آموزشی و تشخیصی- درمانی می باشند.
– سونوگرافی مایندری Mindray: این برند چینی بوده و در سال 1991 تاسیس شده است. تولید دستگاه های تصویربرداری به خصوص دستگاه سونوگرافی یکی از فعالیت های این شرکت است که در بیش ار 190 کشور در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های تولید شده توسط این برند دارای سیستم های ایده آل هستند و برای تصویربرداری عمومی، تصویربرداری از عروق و در بخش زنان و زایمان مورد استفاده قرار می گیرند.
– سونوگرافی Sonosite: این برند تولید شرکت VisualSonics است که از زیر مجموعه های هولدینگ Fujifilm می باشد که در سال 1999 تاسیس شد. این کمپانی سپس توسط شرکت Sonosite خریداری شد که در زمینه تولید سونوگرافی های پرتابل فعالیت می نماید.
خرید دستگاه سونوگرافی:
از آن جایی که این دستگاه کاربردهای فراوانی دارد و در زمینه های مختلف تشخیصی و درمانی مورد استفاده قرار می گیرد، باید از بهترین برند و متناسب با نیاز پزشک یا مرکز درمانی خریداری شود. بنابراین لازم است از شرکت معتبر همراه با گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب تهیه شود. هنگام خرید دستگاه باید توجه شود که تصاویر چاپ شده توسط آن با کیفیت باشند و دقت دستگاه عالی باشد. هم چنین دستگاه نویزپذیری نداشته باشد و تصاویر یکنواخت تولید کند. لازم به ذکر است که اگر دستگاه در بیمارستان یا مرکز تصویربرداری استفاده می شود باید قدرتمندتر از دستگاهی باشد که در مطب پزشک به کار می رود. علاوه بر این، مهارت و تخصص پزشک یا شخصی که با دستگاه کار می کند و اینکه پروب را در محل و زاویه مناسب بگیرد بر روی تصاویر تولید شده اثر می گذارد.
انواع دستگاه سونوگرافی:
دستگاه سونوگرافی از لحاظ ساختار به دو دسته مبله و پرتابل تقسیم بندی می شود:
– سونوگرافی مبله یا Stationary: این نوع سونوگرافی ثابت است و به راحتی حمل نمی شود و از آن در بیمارستان استفاده می شود.
– سونوگرافی قابل حمل یا Portable: این دستگاه قابل حمل بوده و از آن می توان در مطب زنان و زایمان یا برای کاربردهای دامپزشکی استفاده کرد.
دستگاه های سونوگرافی ممکن است تصویر رنگی یا سیاه و سفید داشته باشند که عمدتا سیاه و سفید هستند. علاوه بر تقسیم بندی فوق، بر اساس نوع عملکرد نیز می توان این دستگاه را به مدل های زیر تقسیم کرد:
– سونوگرافی جنرال: در سونوگرافی معمولی یا جنرال، پروب مستقیما بر روی پوست بیمار و ژل مخصوص قرار می گیرد و تصاویری از درون بدن ارائه می دهد.
– سونوگرافی ترانس واژینال: این دستگاه در معاینات زنان مورد استفاده قرار می گیرد و از داخل واژن، رحم و تخمدان ها تصویر ارائه می دهد. نوع پروب این دستگاه با سونوگرافی معمولی متفاوت است.
– سونوگرافی تخصصی: این روش مانند سونوگرافی معمولی است اما برای معاینه در شرایطی که بیمار دارای مشکل مشکوک است مورد استفاده قرار می گیرد و تجهیزات آن از سونوگرافی جنرال پیچیده تر است.
– سونوگرافی رنگی یا کالر داپلر: این نوع سونوگرافی برای بررسی حرکت بافت ها و اجزای متحرک بدن استفاده می شود مانند حرکت خون در رگ ها. بررسی حرکت خون در رگ های بدن اصلی ترین کاربرد این دستگاه است و در بیمارانی استفاده می شود که مشکل عروق خونی مانند عروق کرونر دارند. هم چنین لخته خون ایجاد شده در اثر سکته قلبی یا مغزی نیز توسط این روش تشخیص داده می شود. رنگ ها در این روش نشانگر سرعت و جهت جریان خون در یک قسمت مشخص هستند. سایر کاربردهای سونوگرافی کالر داپلر عبارتند از:
– تشخیص رگ های خونی مسدود شده در گردن، ساق پا و بازوها.
– بررسی مشکلات وریدی مانند واریس.
– بررسی وضعیت جریان خون پس از سکته مغزی.
– بررسی جریان خون در کلیه ها.