فصد خون چیست؟ فواید و مضرات آن

از دیرباز، حکیمان و طبیبان سنتی به دنبال راه‌هایی برای حفظ تعادل در بدن انسان بوده‌اند. یکی از مفاهیم اصلی در طب سنتی ایران و جهان، تعادل اخلاط چهارگانه یعنی خون، بلغم، صفرا و سودا است. هرگونه ناهماهنگی در این تعادل می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های مختلف شود. یکی از روش‌های برجسته برای بازیابی این تعادل، فصد خون یا همان رگ‌زنی است.

فصد، روشی که در آن با ایجاد شکاف در جداره رگ‌ها خون خارج می‌شود، نه تنها به کاهش حجم خون و بهبود جریان آن کمک می‌کند، بلکه به عنوان راهی برای دفع سموم و مواد زائد بدن نیز شناخته شده است. این روش که از دوران ابوعلی سینا و ابوریحان بیرونی به کار گرفته شده، امروزه نیز در برخی جوامع همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

طب سنتی معتقد است که فصد می‌تواند به طرز قابل توجهی غلبه سودا را از بین برده و تعادل اخلاط را برقرار کند. این روش با دو هدف اصلی انجام می‌شود: کاهش غلظت خون و هدایت خون به مسیرهای دیگر برای درمان بیماری‌های خاص. با وجود پیشرفت‌های پزشکی مدرن، فصد خون برای غلظت خون همچنان به عنوان یک روش مکمل و گاه مؤثر در نظر گرفته می‌شود.

فصد خون چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم، این یک روش قدیمی و مؤثر در طب سنتی است که با وجود پیشرفت‌های علمی و پزشکی مدرن، هنوز جایگاه خود را در برخی جوامع و در میان طرفداران طب سنتی حفظ کرده است. در ادامه به جزئیات بیش‌تری از این روش درمانی می‌پردازیم.

فصد خون به چه صورت است؟

در روش مدرن، ابتدا پزشک معالج بیمار را مورد معاینه قرار داده و توضیحاتی در خصوص فرآیند فصد به او می‌دهد. بررسی فشار خون و تاریخچه دارویی بیمار از مراحل اولیه است. پس از این معاینات، پزشک از یک سوزن برای وارد کردن کانول به داخل رگ استفاده می‌کند. برای ثابت نگه داشتن سوزن، باندی دور دست بیمار بسته می‌شود و خون به داخل یک کیسه متصل به کانول جمع‌آوری می‌گردد. کیسه فصد خون فارمد یکی از بهترین محصولات تجهیزات پزشکی هاسپکسا است که پزشکان از آن در بین انواع کیسه خون استفاده می‌کنند.

این روش همچنین می‌تواند با استفاده از تیغ انجام شود. در این روش، ناحیه مورد نظر ابتدا با ماده بی‌حسی آماده می‌شود. سپس پزشک یا دستیار او با استفاده از تیغ بیستوری استریل، شکاف کوچکی به اندازه ۲-۳ میلی‌متر در ورید ایجاد می‌کند. با انجام مانورهای خاص، خون از این شکاف خارج می‌شود. هر چند این فرآیند ممکن است در نگاه اول ترسناک به نظر برسد، اما درد چندانی ندارد و اگر توسط پزشک ماهر انجام شود، خطرات و عوارض جدی نخواهد داشت.

فصد خون در نواحی مختلفی از بدن انجام می‌شود که هر کدام برای درمان بیماری‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمول‌ترین نواحی شامل دست راست، دست چپ، پا، صورت، زیر زبان، گوش و بینی است. هر یک از این نواحی به روش خاصی خون‌گیری می‌شود تا بهترین نتیجه درمانی حاصل شود.

فصد خون چقدر زمان می برد؟

مدت زمان لازم برای انجام فصد خون می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله تکنیک مورد استفاده و وضعیت خاص بیمار. در حالت کلی، هر جلسه معمولاً حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. این زمان شامل مراحل مختلفی از جمله آماده‌سازی ناحیه، خون‌گیری و مراقبت‌های پس از عمل است.

پاسخ به این سوال که فصد خون چند وقت یکبار باید انجام شود، تنها با مشورت پزشک متخصص امکان‌پذیر است. پزشک با توجه به نوع بیماری، وضعیت به هم ریختگی مزاج و نیازهای خاص بیمار، برنامه‌ریزی دقیقی ارائه می‌دهد. به طور معمول، این روش در چند مرحله و در طول یک دوره ۱۴ روزه انجام می‌شود. هر جلسه فصد می‌تواند دو بار در یک روز صورت گیرد و فاصله زمانی بین جلسات باید به دقت رعایت شود.

باید توجه داشت که در بین دو فصد در یک جلسه نباید بیمار به خواب برود، زیرا این می‌تواند تأثیرات درمانی را کاهش دهد. برای دستیابی به بهترین نتایج، فاصله زمانی بین جلسات فصد باید حداقل و در صورت امکان در همان روز انجام شود.

در نهایت، برنامه‌ریزی و تعیین فواصل زمانی باید تحت نظارت و تجویز پزشک صورت گیرد تا مطابق با وضعیت خاص بیمار و اهداف درمانی باشد.

چه زمانی برای فصد خون مناسب است؟

در طب سنتی، زمان‌بندی مناسب می‌تواند تأثیرات درمانی را بهبود بخشد. با توجه به اصول طب سنتی، بهترین زمان‌ها برای انجام این درمان عبارتند از:

1. فصل بهار: بهار به عنوان بهترین فصل برای این درمان شناخته می‌شود. در این فصل، دمای هوا معتدل است و بدن تمایل طبیعی به دفع سموم و مواد زائد دارد.
2. اوایل تابستان: اوایل تابستان نیز زمان مناسبی به شمار می‌رود. در این زمان، بدن هنوز تحت تأثیر گرمای تابستان قرار نگرفته و می‌تواند بهتر با این فرآیند درمانی کنار بیاید.
3. ساعات روز: این روش معمولاً در ساعات اولیه صبح یا شب قبل از خواب انجام می‌شود. این زمان‌ها به دلیل وضعیت فیزیولوژیکی و متابولیکی بدن در این ساعات، بهینه‌تر برای درمان با این روش هستند.

این زمان‌ها و اصول، به بهبود تأثیرات درمانی کمک می‌کنند و باید تحت نظر و تشخیص پزشک متخصص انجام شوند.

چه کسانی باید فصد خون کنند؟

تصمیم برای انجام این درمان باید تحت نظر پزشک متخصص و بر اساس تشخیص او انجام شود. افرادی که ممکن است نیاز به این درمان داشته باشند عبارتند از:

1. افراد با اختلالات اخلاط: کسانی که دچار ناهماهنگی در تعادل اخلاط چهارگانه بدن (خون، بلغم، صفرا و سودا) هستند، ممکن است به کمک این روش درمان شوند. به ویژه افرادی که غلبه سودا دارند، ممکن است نیاز به فصد خون برای دفع این خلط اضافی داشته باشند.
2. افراد با مشکلات گردش خون: فصد خون برای درمان غلظت خون، فشار خون بالا یا اختلالات مرتبط با جریان خون بسیار مناسب است.
3. افراد با بیماری‌های مزمن: برخی از بیماری‌های مزمن و مزاجی که به درمان‌های سنتی نیاز دارند، مانند بیماری‌های کبدی یا قلبی، ممکن است با این روش بهبود یابند.
4. افراد با سموم بدن: افرادی که به دلیل تغذیه نامناسب، مصرف داروهای خاص یا شرایط محیطی، بدنشان دچار تجمع سموم شده است، ممکن است نیاز به این درمان برای دفع این سموم داشته باشند.
5. افراد با مشکلات پوستی: در برخی موارد، افرادی که دچار مشکلات پوستی مانند جوش‌های مزمن یا سایر اختلالات پوستی هستند، ممکن است به کمک این درمان بهبود یابند.
6. افراد با اختلالات مزاجی: کسانی که دچار اختلالات مزاجی و عدم تعادل در بدن هستند، ممکن است با تشخیص پزشک و انجام این روش به وضعیت بهتری برسند.

در فصد خون چه مقدار خون گرفته میشود؟

در این روش، که به عنوان فلبوتومی درمانی نیز شناخته می‌شود، مقدار مشخصی از خون به صورت علمی و استریل از بدن خارج می‌شود. این روش به منظور درمان بیماری‌هایی مانند غلظت خون و کبد چرب غیرالکلی انجام می‌شود.

به طور معمول، در هر جلسه، حجم خون گرفته شده حدود ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلی‌لیتر (سی‌سی) است. این مقدار خون با استفاده از سوزن استریل از ورید بازویی گرفته می‌شود. پزشک با توجه به نیاز درمانی و وضعیت بیمار، ممکن است این حجم را تنظیم کند.

تفاوت حجامت و فصد خون

حجامت و فصد خون هر دو روش‌های درمانی هستند که شامل خارج کردن خون از بدن به منظور پیشگیری و درمان بیماری‌ها می‌شوند، اما این دو روش به شیوه‌های مختلف و با اهداف متفاوتی اجرا می‌شوند. در ادامه به بررسی تفاوت‌های اصلی بین این دو روش پرداخته شده است:

1. روش انجام:
   • حجامت: در حجامت، ابتدا با استفاده از وسایل خاص، مکش یا بادکش بر روی پوست انجام می‌شود. سپس با ابزارهای مخصوص، پوست یا مویرگ‌های سطحی خراشیده می‌شود تا خون رقیق و سطحی از مویرگ‌ها خارج شود. این روش به پاکسازی اخلاط سطحی و تأثیر بر روی نواحی خاص از سطح پوست و عضلات کمک می‌کند.
   • فصد خون: در این روش، خون‌گیری از عروق اصلی بدن (مانند ورید بازویی) انجام می‌شود. در این روش، رگ به طور کامل باز شده و مقدار مشخصی خون از عمق بدن خارج می‌شود. این روش برای خارج کردن خون غلیظ و سموم عمیق‌تر از بدن به کار می‌رود.
2. مقدار خون گرفته شده:
   • حجامت: خون‌گیری در حجامت محدود به مقادیر کم و از مویرگ‌های سطحی است. خون خروجی در این روش، عمدتاً خون رقیق و سطحی است.
   • فصد خون: در این روش، مقدار بیشتری از خون، معمولاً حدود ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلی‌لیتر، از عروق اصلی گرفته می‌شود. این خون، غلیظ‌تر و از عمق بدن اخلاط و سموم را خارج می‌کند.
3. عمق و نوع خون‌گیری:
   • حجامت: خون‌گیری در حجامت عمدتاً از سطح پوست و مویرگ‌های نزدیک به سطح انجام می‌شود. این روش بیشتر بر روی نواحی خاص تأثیر می‌گذارد و اخلاط سطحی را پاکسازی می‌کند.
   • فصد خون: خون‌گیری از عمق بدن و عروق اصلی صورت می‌گیرد. این روش به پاکسازی سموم و اخلاط غلیظ‌تر و عمیق‌تر از بدن کمک می‌کند.
4. اثرات و عوارض:
   • حجامت: با وجود این‌که فواید حجامت بسیار زیاد است عوارضی نیز به همراه دارد اما به طور کلی عوارض کمتری نسبت به فصد خون دارد و معمولاً با کبودی‌های سطحی و درد در نواحی درمانی همراه است. این روش اثرات درمانی بهتری بر روی نواحی خاص از بدن و سطح پوست دارد.
   • فصد خون: این روش ممکن است با عوارضی مانند ضعف، خستگی، و در موارد نادر، آسیب به اعضای اصلی بدن (مانند کبد، کلیه، و قلب) همراه باشد. این روش به دلیل حجم بیشتر خون‌گیری، نیاز به مراقبت‌های دقیق‌تری دارد.
5. اهداف درمانی:
   • حجامت: حجامت بیشتر برای بهبود گردش خون، کاهش التهاب، و پاکسازی اخلاط سطحی به کار می‌رود. این روش همچنین به تعادل انرژی بدن و کاهش درد و ناراحتی‌های سطحی کمک می‌کند.
   • فصد خون: فصد خون برای غلظت خون، سموم داخلی و اختلالات مرتبط با تعادل اخلاط بدن استفاده می‌شود. این روش به طور خاص برای کاهش حجم خون و بهبود مشکلات داخلی بدن مناسب است.

به طور خلاصه، حجامت و فصد خون هر دو روش‌های مؤثری هستند، اما با تکنیک‌ها و اهداف متفاوتی اجرا می‌شوند. حجامت بر روی سطح پوست و مویرگ‌های نزدیک به سطح تمرکز دارد، در حالی که فصد خون به عمق بدن و عروق اصلی توجه می‌کند. انتخاب روش مناسب باید بر اساس نیازهای درمانی و تشخیص پزشک متخصص انجام شود.

فصد خون چه فایده ای دارد؟

این روش به خروج خون از بدن با هدف درمان و پیشگیری از بیماری‌ها کمک می‌کند. از جمله فواید فصد خون، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کاهش حجم مواد و رسوبات در رگ‌ها:
   • این روش به خارج کردن حجم زیادی از مواد و رسوبات موجود در رگ‌ها کمک می‌کند. این عمل می‌تواند به کاهش احتمال ایجاد رسوبات خطرناک در دیواره عروق و بهبود سلامت قلبی-عروقی منجر شود.
2. دفع چربی و کلسترول اضافی:
   • با انجام این درمان، چربی و کلسترول اضافه موجود در خون کاهش می‌یابد. این عمل می‌تواند به کاهش میزان چربی‌های مضر LDL (کلسترول بد) در خون کمک کرده و در نتیجه رسوب این ماده در رگ‌ها را کاهش دهد.
3. پیشگیری از بیماری‌های قلبی:
   • با کاهش کلسترول و چربی‌های اضافی در خون، این روش می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کند. کاهش رسوبات در دیواره عروق به بهبود جریان خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.
4. بهبود گردش خون:
   • این درمان می‌تواند به بهبود گردش خون و کاهش غلظت خون کمک کند. این کار باعث می‌شود که جریان خون بهتر و مؤثرتر انجام شود، که در نتیجه می‌تواند به سلامت عمومی بدن کمک کند.
5. پیشگیری از اختلالات عروقی:
   • کاهش رسوبات و چربی‌ها در رگ‌ها از دیگر فواید آن است که می‌تواند به پیشگیری از اختلالات عروقی و جلوگیری از ایجاد پلاک‌های خطرناک در دیواره عروق کمک کند.
6. کمک به درمان برخی بیماری‌های مرتبط با خون:
   • این روش می‌تواند به درمان مشکلاتی مانند غلظت خون و اختلالات مرتبط با تجمع مواد زائد در خون کمک کند.

عوارض فصد خون چیست؟

این روش با وجود مزایای خود ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد. این عوارض می‌تواند به دلیل خروج حجم قابل توجهی از خون و تغییرات در تعادل بدن رخ دهد. در ادامه به بررسی برخی از عوارض فصد خون پرداخته شده است:

1. ضعف عمومی و خستگی:
   • با خروج حجم زیادی از خون، فرد ممکن است دچار ضعف عمومی و خستگی شود. این عارضه به دلیل کاهش حجم خون و افت فشار خون رخ می‌دهد.
2. سستی و رخوت:
   • برخی افراد پس از انجام این روش ممکن است دچار سستی و رخوت شوند. این وضعیت ممکن است به دلیل کاهش حجم خون و تأثیرات آن بر روی سیستم عصبی باشد.
3. بی‌اشتهایی و ضعف معده:
   • یکی از عوارض این روش می‌تواند به بی‌اشتهایی و ضعف معده باشد. این عارضه می‌تواند به دلیل تغییرات در تعادل مایعات و مواد غذایی بدن ایجاد شود.
4. سوءمزاج و مشکلات گوارشی:
   • در برخی افراد، این درمان ممکن است به سوءمزاج و مشکلات گوارشی منجر شود. این مشکلات ممکن است شامل مشکلاتی در عملکرد معده و کبد باشد.
5. ممنوعیت برای گروه‌های خاص:
   • این درمان برای کودکان و افراد سالمند توصیه نمی‌شود. این گروه‌ها به دلیل حساسیت بیشتر و احتمال عوارض جانبی شدیدتر باید از این روش پرهیز کنند.
6. ممنوعیت در شرایط خاص:
   • این روش برای افرادی که تب دارند، ساکنان مناطق سردسیر، و افرادی که چهره‌ای زرد دارند مناسب نیست. همچنین، افرادی که ضعف معده و کبد دارند نیز باید از انجام این روش پرهیز کنند.
7. خطر آسیب بافت‌ها و عفونت:
   • فصد خون ممکن است به آسیب بافت‌ها و سلول‌های عصبی منجر شود و در برخی موارد، عفونت‌هایی را به همراه داشته باشد. رعایت اصول بهداشتی و استفاده از تجهیزات استریل می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.

کامران نوروزی

سلام خوشحالم که با شما آشنا شدم من کامران نوروزی ام. کارشناس ارشد تجهیزات پزشکی کنجکاو و عاشق نویسندگی داستان من دقیقا از زمانی شروع شد که با دنیای تجارت الکترونیک آشنا شدم از اون موقع تا حالا سعی کردم بهترین تجربه خرید و مشاوره آنلاین تجهیزات پزشکی رو به کاربران هاسپکسا منتقل کنم. و این داستان همچنان ادامه داره ….