انواع کیسه خون
انواع کیسه های انتقال خون

انواع کیسه خون

آیا می‌دانستید که هر سه ثانیه، یک نفر در دنیا به خون نیاز دارد و با اهدای خون، می‌توانید جان سه نفر را نجات دهید. داستان اهدای خون به اوایل قرن بیستم باز می‎گردد، جایی که جراحان مبتکر، از شیشه و ظروف سرامیکی برای جمع‌آوری و انتقال خون استفاده می‌کردند. این روش‌ها معایبی مانند نشت، خطر عفونت و عدم تطابق با گروه‌ های خونی مختلف را داشتند. 

اختراع و توسعه کیسه‌ های خون مدرن، نقطه عطفی در تاریخ پزشکی بود و به نجات جان میلیون‌ ها نفر در سراسر جهان کمک کرد. در این مقاله، درباره انواع کیسه خون و ویژگی‌ های آنها صحبت می‎کنیم.

کیسه خون چیست؟

کیسه خون یک کیسه پلاستیکی استریل است که برای جمع آوری، نگهداری و انتقال خون کامل یا فرآورده‌ های خونی از یک فرد (اهدا کننده) به فرد دیگر (گیرنده) استفاده می‎شود. کیسه های خون از مواد مختلفی مانند پلاستیک PVC یا پلی اتیلن ساخته شده‌اند و دارای چندین ویژگی مهم هستند:

  • کیسه‌های خون قبل از استفاده برای جلوگیری از عفونت به طور کامل استریل می‌شوند.
  • دیواره کیسه‌ ها به مولکول‌ های اکسیژن و دی اکسید کربن اجازه می‌دهد تا به داخل و خارج نفوذ کنند که برای حفظ سلامت سلول های خونی ضروری است.
  • کیسه‌ ها به اندازه کافی انعطاف پذیر هستند تا به راحتی فشرده و حمل شوند و به اندازه کافی محکم هستند که از نشت خون جلوگیری کنند.
  • این کیسه‌ ها با برچسب‌ هایی مشخص می‌شوند که اطلاعات مهمی مانند گروه خونی، نوع فرآورده خونی، تاریخ جمع آوری و تاریخ انقضا را نشان می‎دهد.

انواع کیسه خون

انواع کیسه های خون

  1. کیسه خون تکی
  2. کیسه خون دوتایی
  3. کیسه خون سه تایی
  4. کیسه خون چهارتایی
  5. کیسه خون سه تایی فیلتردار
  6. کیسه خون چهارتایی فیلتردار
  7. کیسه فصد خون
  8. کیسه خون پدیده ای 
  9. کیسه خون تابش دیده
  10. کیسه خون شسته شده
  11. کیسه خون مبدل گازی
  12. کیسه خون بازیافتی

در ادامه به توضیح مختصری از انواع کیسه های انتقال خون و کاربرد و ویژگی‌ های آنها می‌پردازیم:

1. کیسه خون تکی:

این کیسه خون برای جمع آوری یک واحد خون کامل (معمولاً 450 میلی لیتر) استفاده می شود. از رایج ترین نوع کیسه خون به‌ شمار می‌آید و برای مصارف مختلف از جمله تزریق خون به بیماران کم خون، جایگزینی خون از دست رفته در حین جراحی و درمان برخی از اختلالات خونی استفاده می‌‎شود.

2. کیسه خون دوتایی:

این کیسه خون برای جمع‌ آوری دو واحد خون کامل (معمولاً 900 میلی‌لیتر) استفاده می‌شود. اغلب برای بیمارانی که به مقدار زیادی خون نیاز دارند، مانند بیماران مبتلا به تروما یا افراد تحت عمل جراحی‌ های سخت، استفاده می‌شود. این نوع می‎تواند از نیاز به جمع آوری خون از چندین اهدا کننده مختلف جلوگیری کند.

3. کیسه خون سه تایی:

برای جمع آوری سه واحد خون کامل (معمولاً 1350 میلی لیتر) استفاده می‌شود. مشابه کیسه خون دوتایی است، اما برای بیمارانی که به حجم بیشتر خون نیاز دارند استفاده می‌شود. می‌تواند در شرایط اورژانسی که به خون زیادی نیاز است، مانند تصادفات یا بلایای طبیعی، مفید باشد.

4. کیسه خون چهارتایی:

این کیسه برای جمع آوری چهار واحد خون کامل (معمولاً 1800 میلی لیتر) استفاده می‌شود. کمتر از سایر انواع کیسه‌ های خون رایج است و برای بیمارانی که به حجم بسیار زیادی خون نیاز دارند، مانند بیماران مبتلا به نارسایی شدید خون یا افراد تحت پیوند مغز استخوان، استفاده می‌شود.

5. کیسه خون سه تایی فیلتردار:

مشابه کیسه خون سه تایی، اما با فیلتری برای جداسازی گلبول‌های سفید و پلاکت ها از خون استفاده می‏‌شود.

این کیسه خون برای بیمارانی که در معرض خطر ابتلا به واکنش‌ های آلرژیک به گلبول‌ های سفید یا پلاکت‌ ها هستند، مانند بیماران مبتلا به بیماری‌ های خود ایمنی یا افرادی که قبلاً پیوند عضو انجام داده‌اند، استفاده می‌شود. فیلتر آن به کاهش خطر ابتلا به این واکنش‌ ها کمک می کند.

6. کیسه خون چهارتایی فیلتردار:

مشابه کیسه خون چهارتایی، اما با فیلتری برای جداسازی گلبول های سفید و پلاکت ها از خون استفاده می‌شود. مشابه کیسه خون سه تایی فیلتردار است، اما برای بیمارانی که به حجم بیشتر خون نیاز دارند استفاده می‎شود.

7. کیسه فصد خون:

برای جمع آوری خون از طریق فصد خون استفاده می‌شود. فصد خون روشی است که در آن برای درمان برخی از بیماری‌ ها، مقدار کمی خون از بدن خارج می‌شود.

کوچکتر از سایر انواع کیسه‌ های خون است و معمولاً از پلاستیک ساخته می‌شود. دارای یک محفظه برای جمع آوری خون و یک لوله برای اتصال به محل فصد خون است.

8. کیسه خون پدیده ای (Leukocyte-reduced blood bag):

این نوع کیسه خون برای بیمارانی که در معرض خطر واکنش های شدید به گلبول های سفید خون هستند، مانند بیماران مبتلا به بیماری پیوند عضو یا سابقه واکنش‌ های قبلی به تزریق خون، استفاده می شود. با استفاده از روش‌ های مختلفی مانند سانتریفیوژ یا فیلتراسیون، گلبول‌ های سفید خون را از خون جدا می‎کند.

9. کیسه خون تابش دیده (Irradiated blood bag):

این نوع کیسه خون برای بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیف شده ای دارند، مانند بیماران مبتلا به سرطان یا افراد تحت شیمی درمانی، استفاده می‌شود. با تابش اشعه گاما به خون، گلبول‌ های سفید خون را غیرفعال می‌کند و خطر ابتلا به بیماری ‎های عفونی را کاهش می‌دهد.

10. کیسه خون شسته شده (Washed blood bag):

این نوع کیسه خون برای بیمارانی که در معرض خطر واکنش ‎های آلرژیک به پلاسمای خون هستند، مانند بیماران مبتلا به بیماری‌ های خود ایمنی یا سابقه واکنش های قبلی به تزریق خون، استفاده می‌شود.

با استفاده از روش‌ های مختلفی مانند سانتریفیوژ یا گلبول شویی، پلاسمای خون را از گلبول های قرمز جدا می‌کند و سپس گلبول های قرمز را با محلول نمکی شستشو می‌دهد.

11. کیسه خون مبدل گازی (Gas-permeable blood bag):

این نوع کیسه خون برای افزایش طول عمر گلبول‌ های قرمز در کیسه ذخیره‌سازی استفاده می‌شود. دارای یک غشای نیمه تراوا است که اجازه می‌دهد اکسیژن و د‎ی‌اکسید کربن به داخل و خارج از کیسه نفوذ کند و به حفظ عملکرد گلبول‌ های قرمز کمک می‎کند.

12. کیسه خون بازیافتی (Salvaged blood bag):

این نوع کیسه خون برای جمع آوری و ذخیره خون از حین جراحی یا سایر اعمال پزشکی استفاده می‌شود. خونی را که در غیر این صورت دور ریخته می‌شود، نجات می‌دهد و می‎توان از آن برای تزریق به همان بیمار یا بیمار دیگری استفاده کرد.

کیسه های خون

کاربرد کیسه فصد خون

فصد خون، نوعی طب سنتی است که شامل خارج کردن خون از بدن برای درمان بیماری‌ ها می‌شود. در حقیقت انواع کیسه فصد خون، ابزاری هستند که برای جمع آوری خون از بدن فرد بیمار به منظور فصد خون درمانی یا آزمایش خون استفاده می‎شوند. 

این محصول باید از مراکز خرید تجهیزات پزشکی معتبر انجام گیرد، به این دلیل که نه تنها کاربرد متفاوتی دارد، بلکه دارای انواع بسیاری است که برای خرید و استفاده نیاز به تشخیص متخصص آن دارد.

برخی از کاربردهای خاص کیسه فصد خون عبارتند از:

  • جمع آوری خون برای فصد خون درمانی: در این روش، مقدار مشخصی از خون (معمولاً 350 تا 450 میلی لیتر) از بیمار گرفته می‎شود و سپس دور ریخته می‎شود. این روش برای درمان بیماری های مختلفی مانند فشار خون بالا، سردرد، میگرن و برخی از بیماری های پوستی استفاده می‎شود.
  • جمع آوری نمونه خون برای آزمایش: در برخی موارد، از کیسه فصد خون برای جمع آوری نمونه خون برای آزمایش های مختلف مانند آزمایش خون کامل، شمارش گلبول های خونی، یا آزمایش های غربالگری استفاده می‎شود.

کیسه‌ ‎های خون باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشد.بنابراین برای خرید کیسه فصد خون به برند، کیفیت ساخت و متناسب بودن با کاربرد مد نظرتان توجه کنید.

سخن پایانی

کیسه خون در دنیای پزشکی برخلاف تصور خیلی از افراد، بسیار مسئله جدی است و یکی از لوازم مصرفی پزشکی مهم در مراکز درمان و بیمارستان‌ها است. کیسه های خون با اهداف متفاوتی ساخته می‌شوند، برخی از آنها برای آزمایشات تنها طراحی و تولید شده‌اند، اما برخی دیگر اختصاصی برای استفاده‌های اورژانسی استفاده می‌‎شوند.

برخی از کیسه‌های خون برای مصارف دامپزشکی و جمع‌آوری و تزریق خون به حیوانات استفاده می‌شود. بنابراین این محصول دارای تنوع بسیار زیادی دارد و بسته به کاربرد و نوع استفاده آن، با ساختار ساخت متفاوتی تولید می‎شود.