چگونه از سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از سنگ کلیه روش‌های زیادی وجود دارد، اما اغلب توصیه افراد، مصرف بیشتر آب است. در این مقاله به بررسی دقیق‌ از آنچه که برای پیشگیری از سنگ کلیه نیاز است پرداخته‌ایم؛ از آنچه که باید بخوریم و آنچه که نباید بخوریم نیز گفته‌ایم.

با وجود قدیمی بودن این بیماری، هنوز محققان به علت قطعی بروز سنگ کلیه پی نبرده­اند. اما از ترکیبات سنگ کلیه، متوجه رسوباتی از جمله مواد معدنی، نمک، کلسیم و غیره شده‌اند. همچنین کشف کرده‌اند که می‌توانیم با انجام راهکارهایی از بروز رسوب این مواد در کلیه جلوگیری کنیم. ورزش منظم و رژیم غذایی مناسب بخشی از این راهکارها به حساب می‌آید که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

راه‌ های پیشگیری از سنگ کلیه

احتمال ابتلا به سنگ کلیه برای تمام مردم در سنین مختلف، امکان پذیر است. بنابراین آنچه که اهمیت دارد، جلوگیری از سنگ کلیه است. موارد زیر احتمال تشکیل سنگ کلیه در بدن شما را کاهش می‌دهد؛

• مصرف مقدار کافی آب: برای حفظ رطوبت در بدن و تخلیه مواد معلق در ادرار، مصرف روزانه حداقل ۲ لیتر آب توصیه می‌شود.
• رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی با مقدار مناسب از کلسیم، سدیم، و مواد معدنی دیگر، همچنین محدود کردن مصرف مواد غذایی حاوی نمک و قند، می‌تواند کمک کند.
• کنترل فشار خون و قند خون: فشار خون و قند خون بالا می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
• ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش خطر سنگ کلیه کمک کند.
• کاهش مصرف مواد محرکه مانند الکل و دخانیات: این مواد می‌توانند بر کیفیت ادرار تأثیر بگذارند و خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند.

 اگر درکنار رعایت این اصول، عوارض مشکوک به سنگ کلیه مشاهده کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و مشورت حرفه‌ای دریافت کنید.

رژیم غذایی برای پیشگیری از سنگ کلیه

رژیم غذای مناسب برای جلوگیری از سنگ کلیه باید شامل عناصر غذایی متعادلی باشد و در کاهش عوامل خطر نیز مؤثر باشد. به نکاتی که برای شما گفته‌ایم توجه کنید؛

• بدن شما به حدود 2 لیتر آب در روز، برای دفع مواد زائد از بدن و جلوگیری از رسوب آنها در کلیه ها نیاز دارد.
• بدن شما به کمتر از 2300 میلی‌گرم در روز، معادل 1 قاشق چای خوری نیاز به نمک دارد.
• بدن شما به مصرف 1000 تا 1200 میلی گرم در روز، از منابع لبنی کم چرب به کلسیم نیاز دارد.
• بدن شما، به مصرف پروتئین حیوانی کمتر از 170 گرم در روز برای کاهش اسید اوریک ادرار میاز دارد.
• مصرف میوه ها و سبزیجات، به خصوص مرکبات (پرتقال، گریپ فروت، لیمو)، هندوانه، طالبی، کاهو، خیار، گوجه فرنگی، کدو سبز، کدو حلوایی برای تامین ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر مورد نیاز بد شما است.
• زمانی که از غذای مفید صحبت می‌کنیم؛ درباره مصرف به اندازه، آب، آبمیوه های طبیعی، لبنیات کم چرب، سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، حبوبات، آجیل و دانه‌ها می‌گوییم. همچنین غذاهای مضر شامل نمک، مصرف بیش از حد پروتئین حیوانی، غذاهای پر اگزالات مانند اسفناج، چغندر، شکلات، سیب زمینی، بادام زمینی، انواع نوشابه‌های گازدار، نوشیدنی‌های الکلی و مقدار زیاد چای و قهوه در روز است.
• توجه کنید که بهتر است غذا را به طور کامل بجوید. از مصرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید. به طور منظم ورزش کنید و وزن خود را در حد مطلوب نگه دارید.

کدام میوه از سنگ کلیه جلوگیری می‌کند؟

مصرف انواع میوه‌ها و آب‌میوه‌هایی که حاوی مقدار بیش از حد پتاسیم و فسفر نباشند در جلوگیری از سنگ کلیه مؤثر هستند. هرچه میزان اسیدی بودن ادرار کمتر باشد، خطر ابتلا به سنگ کلیه کاهش می‌یابد.

میوه‌هایی که حاوی آنتی اکسیدان هستند، در کم کردن میزان اسیدیته ادرار مؤثرتر هستند. سنگ‌های مزمن در کلیه، اغلب با سیترات پتاسیم درمان می‌شود، یکی از درمان‌های رایج برای سنگ‌های کلیه از نوع اگزالات کلسیم است که شایع‌ترین نوع سنگ کلیه نیز محسوب می‌شود.

این ماده در اغلب مرکبات وجود دارد و می‌تواند از بروز سنگ کلیه نیز جلوگیری کند. البته مصرف میوه‌ها علاوه ‌بر پیشگیری، برای درمان سنگ‌های زیر 5 میلی‌متر نیز توصیه می‌شود. برای درمان سنگ کلیه راه‌کارهای متفاوتی را می‌توانید مورد مطالعه قرار دهید. میوه‌های زیر از مواردی هستند که از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کنند؛

• خربزه: یکی از میوه‌هایی که نه تنها احتمال ابتلا به سنگ کلیه را کاهش داده بلکه در درمان و دفع  سنگ‌های بسیار کوچک نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میوه ادرار‌آور بوده و دستگاه ادراری را شست و شو می‌دهد.

• توت فرنگی: کاهش سطح کلسیم در بدن خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. توت‌فرنگی میوه‌ای است که حاوی کلسیم و آنتی اکسیدان بوده و برای کلیه بسیار مفید است. با کاهش کلسیم اگزالات موجود در ادرار افزایش یافته و احتمال بروز سنگ کلیه بالا می‌رود.

• لیمو و لیموترش: سیترات موجود در لیمو با اتصال به کلسیم موجب شده تا کلسیم به اگزالات متصل نشده و از تشکیل سنگ جلوگیری کند.

بهترین دارو  برای پیشگیری از سنگ کلیه

برخی بیماری‌ها مانند دیابت و فشار خون بالا می‌توانند عوامل خطر ایجاد سنگ کلیه باشند. کنترل این بیماری‌ها و مدیریت مناسب آن‌ها می‌تواند به پیشگیری از بروز سنگ کلیه کمک کند. برای کنترل دیابت و فشارخون از قرص‌هایی مانند متفورمین و اتنولول در کنترل این موارد مژثر هستند.

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که می‌توانند به پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کنند، از جمله دیورتیک‌ها (مانند هیدروکلروتیازید) و مواد شیمیایی مختلف که می‌توانند کمک به حل و محلول کردن مواد موجود در ادرار و جلوگیری از تشکیل سنگ‌ در کلیه شوند. توجه کنید که مصرف خودسرانه داروها می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد. برای اطلاع از نحوه مصرف این داروها، لازم است با یک پزشک یا متخصص اورولوژی مشورت کنید.

روش های پیشگیری از سنگ کلیه

• نوشیدن آب کافی: ۸ تا ۱۰ لیوان در روز
• کاهش مصرف نمک: کمتر از ۲۳۰۰ میلی گرم در روز
• مصرف کلسیم کافی: ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم در روز
• محدود کردن مصرف پروتئین حیوانی: کمتر از ۱۷۰ گرم در روز
• مصرف میوه ها و سبزیجات: به خصوص مرکبات
• کاهش مصرف اگزالات: محدود کردن مصرف غذاهایی مانند اسفناج، چغندر و شکلات
• مصرف غذاهای غنی از فیبر: فیبر به دفع اگزالات از بدن کمک می کند.
• ورزش منظم: 30 دقیقه در روز، 5 روز در هفته
• حفظ وزن سالم: شاخص توده بدنیBMI( کمتر از 25)
• عدم مصرف دخانیات و الکل

نکته حائز اهمیت خودداری از مصرف بیش از حد مکمل های ویتامین C است، همچنین اگر سابقه سنگ کلیه، در خانواده وجود دارد یا علائمی مانند درد پهلو، تهوع و استفراغ، را تجربه می‌کنید فورا به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از سنگ کلیه کلسیمی

سنگ کلیه کلسیمی زمانی ایجاد می‌شود که کلسیم و اگزالات در ادرار به هم متصل شده و بلور تشکیل می‌دهند. این بلورها می‌توانند در کلیه‌ها جمع شده و سنگ کلیه را تشکیل دهند. برای پیشگیری از سنگ کلیه شما نیاز به رعایت رژیم غذایی مناسب دارید؛ به جای مصرف اگزالات، از میوه ها و سبزیجات با محتوای اگزالات کمتر مانند کاهو، خیار، گوجه فرنگی، کدو سبز، کدو حلوایی استفاده کنید. مراقب میزان مصرف کلسیم، سدیم، فیبر و مصرف مایعات کافی در بدن خود باشید.

پیشگیری از سنگ کلیه اسید اوریکی

سنگ کلیه اسید اوریکی زمانی در کلیه ایجاد می‌شود که سطح اسید اوریک در ادرار بالا باشد. اسید اوریک یک ماده طبیعی است که در بدن شما تولید می شود و زمانی که سلول‌های شما تجزیه می‌شوند، به عنوان محصول جانبی ایجاد می‌شود. از عوامل بسیار خطرناک در این بیماری، چاقی، کم آبی و عدم تحرک شما به علاوه مصرف بیش از اندازه برخی از مواد غذایی غنی از پورین مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات و برخی سبزیجات است. برای عدم ابتلا به این بیماری یک رژیم غذایی و برنامه ورزشی برای خود ترتیب دهید.

پیشگیری از سنگ کلیه کلسیم اگزالات

سنگ کلیه کلسیم اگزالات زمانی ایجاد می شود که کلسیم و اگزالات در ادرار به هم متصل شده و کریستال تشکیل می دهند. این کریستال‌ها می توانند در کلیه‌ها جمع شده و سنگ‌های سخت و دردناکی را تشکیل دهند. برای جلوگیری از سنگ کلیه مصرف غذاهای حاوی اگزالات را به حداقل برسانید، مصرف آب و ورزش منظم؛ حداقل 30 دقیقه در روز، 5 روز در هفته، می‌تواند ضامن ابتلا به این بیماری باشد.

سخن پایانی

در فرایند تشخیص سنگ کلیه، عواملی وجود دارد که اغلب توسط یک پزشک متخصص، مشخص می‌شود. یکی از این عوامل، داشتن سابقه خانوادگی در این بیماری است. این مورد در سنگ کلیه در کودکان بسیار شایع است. درد در پهلو، کمر یا شکم، حالت تهوع و استفراغ، خون در ادرار کودک می‌تواند نشانه اولیه برای بروز این بیماری باشد.

نکته مهمی که در این مقاله به آن پرداخته شد، جلوگیری از سنگ کلیه است که بیشتر با رژیم غذایی و مراقبت از خود، امکان پذیر است. اما فرایند در درمان سنگ‌های کلیه نیاز به تجهیزات پزشکی موثر، مانند دستگاه سنگ‌شکن برون و درون اندامی، یورتروسکوپی یا سیستوسکوپی است. که استفاده از این ابزارها و مصرف داروها نیاز به تشخیص قطعی پزشک متخصص است.

کامران نوروزی

سلام خوشحالم که با شما آشنا شدم من کامران نوروزی ام. کارشناس ارشد تجهیزات پزشکی کنجکاو و عاشق نویسندگی داستان من دقیقا از زمانی شروع شد که با دنیای تجارت الکترونیک آشنا شدم از اون موقع تا حالا سعی کردم بهترین تجربه خرید و مشاوره آنلاین تجهیزات پزشکی رو به کاربران هاسپکسا منتقل کنم. و این داستان همچنان ادامه داره ….