همه چیز درمورد ایمپلنت زانو

آشنایی با انواع پروتز های زانو به خاطر رشد روز افزون جراحی های ارتوپدی تعویض مفصل زانو به خاطر پیرشدن جامعه ایرانی و پوکی استخوان باعث شده است. هر ساله خیلی از افراد درگیر جراحی تعویض مفصل زانو شوند در سال‌های اخیر تعداد اعمال جراحی تعویض مفصل زانو و به‌تبع آن استفاده از پروتز‌های زانو به‌شدت افزایش یافته است. این بازار نیز در کشور به‌طور چشمگیری در حال رشد است. به طور کلی ایمپلنت زانو یک تجهیزات پزشکی است که برای جلوگیری مفصل آسیب دیده زانو استفاده می شود.

تا جایی که بر اساس تحقیقات گروه آتین میزان واردات پروتز‌های زانو در سال ۹۵ نسبت به میانگین ۴ سال قبل از آن ۸۷ درصد افزایش‌یافته است، بنابراین صرفاً از جنبه بازار این محصول با مارکت چند ده میلیون دلاری محصول مناسبی به‌منظور تولید مطرح می‌شود. اما با توجه به رقبای قدرتمند خارجی این محصول، توجیه‌پذیری آن از جنبه‌های دیگر نیازمند تحقیقات گسترده و تخصصی خواهد بود. پس آشنایی با انواع پروتز های زانویی می تواند دید بیشتری را برای بیمار فراهم آورده و بتواند بهترین جراحی تعویض مفصل زانو را داشته باشد.

ایمپلنت زانو چیست؟

ایمپلنت زانو، یک مفصل مصنوعی است که برای جایگزینی مفصل آسیب دیده زانو مورد استفاده قرار می گیرد. این امر باعث تسکین درد، بهبود عملکرد و افزایش دامنه حرکتی زانو می شود.

آشنایی با آناتومی مفصل زانو

در مورد آناتومی زانو می توان گفت که مفصلی است که بين سه استخوان قرار دارد: ران (فمور)، ساق (تيبيا) و کشکک (پتلا).
کونديل های محدب انتهای پايينی ران بر روی کونديل های مقعر انتهای بالايی ساق قرار می گيرند. کشکک نيز در جلوی ران و روی سطح جلويی زانو قرار می گيرد.

غضروف مفصلی: يک لايه ضخيم روکشی که از انتهای مفصلی استخوان حفاظت می کند. لغزش آزادانه در مفصل را تامين می کند.

مينيسک: مانند يک ضربه گير بين دو استخوان عمل می کند. با توزيع يکنواخت نيروها در سطح مفصل باعث پايداری آن می گردد.

مواد تشکیل دهنده ایمپلنت زانو

بخش های فلزی ایمپلنت زانو از آلیاژهای تیتانیوم یا کرونیوم کبالت ساخته شده اند. بخش های پلاستیکی از پلی اتیلن با وزن ملکولی بسیار زیاد ساخته شده اند. در مجموع، بسته به سایز انتخاب شده، وزن اجزا بین ۱۵ تا ۲۰ اونس است.

ویژگی های اساسی ایمپلنت زانو

1. آنها باید با همه افراد سازگاری داشته باشند (زیست سازگار)، در نتیجه آنها می توانند بدون ایجاد پاسخ پس زدن در بدن قرار گیرند.

2. آنها باید توانایی تقلید از ساختار زانویی را داشته باشند که قصد جایگزینی آن را دارند.

3. آنها باید قادر به حفظ قدرت و شکل خود برای طولانی مدت باشند.

فلز تیتانیوم به‌خاطر داشتن استحکام در عین سبکی در ایمپلنت‌ها از جمله ایمپلنت زانو استفاده می‌شود. ایمپلنت‌های تیتانیومی برای بیمارانی که به نیکل حساسیت دارند مناسب است. ایمپلنت‌هایی از جنس سرامیک برای مفصل هیپ طراحی شده است. به‌خاطر موفقیت ایمپلنت‌های سرامیکی در تعویض مفصل هیپ، این ایمپلنت‌ها در آینده برای تعویض مفصل زانو نیز استفاده خواهند شد.

بخش های مختلف ايمپلنت زانو

• بخش فمور
• اسپيسر (فاصله گذار) پلاستيکی
• بخش تيبيا
• بخش پتلا

اجزای ايمپلنت زانو

1- قطعه فمورال: این قطعه از جنس آلیاژ کروم-کبالت مطابق با استاندارد ISO 5832-4 و در 6 سایز برای پای چپ و 6 سایز برای پای راست تولید می گردد. طراحی قطعه فمورال در دو نوع PS و STD متفاوت می باشد.

2- قطعه تیبیال: این قطعه از جنس آلیاژ تیتانیوم مطابق با استاندارد ISO 5832-3 ساخته می شود. تیبیال از هندسه متقارنی برخوردار بوده و دارای 6 سایز (یکسان برای پای چپ و راست) می باشد.

3- قطعه اینسرت: این قطعه بین دو قطعه فمورال و قطعه تیبیال قرار گرفته و در اصل نقش منیسک ها و سطح مفصلی را در زانو ایفا می کند، و از جنس پلی اتیلن با وزن مولکولی بالا (UHMWPE) مطابق با استاندارد ISO 5834-2 تولید می گردد. اینسرت دارای 6 سایز با ضخامت های 9 تا 19 میلی متر بوده، و طراحی آن در دو نوع PS و STD متفاوت می باشد.

4- قطعه پتلا: این قطعه بر روی قسمت پشتی استخوان کشکک پس از برش دادن و برداشتن آن، توسط 3 پایه کوچک که به صورت مثلث مانند درفواصل مساوی از هم قرارگرفته اند؛ به کمک سیمان جایگزین می شود. پتلا از جنس پلی اتیلن با وزن مولکولی بالا (UHMWPE) مطابق با استاندارد ISO 5834-2 و دارای 4 سایز در قطرهای 30 تا 39 میلی متر می باشد.

5- قطعه اکستنشن تیبیال: این قطعه از جنس آلیاژ تیتانیوم مطابق با استاندارد ISO 5832-3 است. قطعه اکستنشن با قطر 5/12 میلی متر در 3 طول 30، 60 و 90 میلی متر تولید می گردد.

6- قطعه پیچ تیبیال: این قطعه از جنس آلیاژ تیتانیوم مطابق با استاندارد ISO 5832-3 است. پیچ تیبیال با قطر 5/6 میلی متر در 6 طول 20 تا 45 میلی متر تولید می گردد.

7- قطعه پیچ اینسرت PS: این قطعه از جنس آلیاژ تیتانیوم مطابق با استاندارد ISO 5832-3 است. پیچ اینسرت با قطر 5 میلی متر در طول 15 میلی متر تولید می گردد.

انواع ایمپلنت زانو

ایمپلنت زانو را می توان بر اسال عوامل مختلفی مانند جنس، طراحی و عملکرد آن طبقه بندی کرد. توجه داشته باشید که نوع ایمپلنت زانو که برای بیمار انتخاب می شود بستگی به سن بیمار، وزن و فعالیت بیمار دارد و پزشک با توجه به شرایط بیمار، بهترین نوع ایمپلنت را انتخاب می کند.

انواع ایمپلنت از نظر جنس

فلز روی پلاستیک: این نوع ایمپلنت زانو رایج ترین نوع است و از یک قسمت فلزی برای ران، یک قسمت فلزی برای درشت نی و یک قطعه پلاستیکی بین دو  قسمت فلزی تشکیل شده اند. این نوع ایمپلنت زانو به عنوان بالشتک عمل می کند و از سایش دو قسمت فلزی جلوگیری می کند.

سرامیک روی پلاستیک: از دوام بیشتری نسبت به ایمپلنت های فلز روی پلاستیک برخوردار است.

سرامیک روی سرامیک: این نوع ایمپلنت زانو از دوام و مقاومت در برابر سایش بسیار بالایی برخوردار است.

فلز روی فلز: این نوع ایمپلنت زانو در برابر سایش مقاومت بسیار بالایی دارند اما ممکن است باعث ایجاد درد و ناراحتی شوند.

انواع ایمپلنت زانو از نظر عملکرد

سازندگان متعددی ایمپلنت زانو را در انواع مختلف ساخته اند و بیش از ۱۵۰ طراحی جایگزینی زانو امروزه در بازار موجود است.

پروتز ثابت زانو
ایمپلنت زانو از نوع ثابت دارای 3 بخش جلویی، کشککی و درشت نی است. در ایمپلنت زانو از نوع ثابت، پلی اتیلن در بخش درشت نی بسیار محکم به بخش فلزی ایمپلنت متصل شده که از طریق این اتصال، بخش فمورال توسط پلی اتیلن حرکت می کند برای افراد مسن و بیماران با حداقل میزان فعالیت بدنی استفاده می شود.

پروتز متحرک زانو
دارای 3 بخش است. در ایمپلنت زانو از نوع متحرک، پلی اتیلن در بخش درشت نی داخل بخش فلزی چرخش داشته و این چرخش تحرک بیشتری را فراهم می کند. ایمپلنت متحرک توانایی خمش، چرخش، انعطاف پذیری و انجام تمامی عملکردهای یک زانوی طبیعی را دارد. به همین دلیل از این ایمپلنت در افراد جوان بیشتر استفاده می شود.

پروتز جایگزین رباط متقاطع خلفی
رباط متقاطع خلفی (PCL) از رباط‌های قوی مفصل زانو است. این رباط از استخوان ران به درشت نی متصل شده است. در درمان آسیب های شدید رباط متقاطع خلفی از ایمپلنت استفاده می شود. این نوع ایمپلنت زانو دارای یک سطح برجسته است که با قرارگیری بر روی درشت نی به عنوان یک مرکز چرخش عمل می کند.

پروتز حفظ رباط متقاطع خلفی
ایمپلنت زانو از نوع حفظ رباط متقاطع خلفی در بیمارانی که رباط متقاطع خلفی سالمی دارند، استفاده می شود. بر خلاف ایمپلنت جایگزین PCL، ایمپلنت حفظ PCL مرکز چرخش و بادامک نداشته و اجزای استخوان ران و درشت نی با داشتن شیار، در نگهداری و حفظ رباط متقاطع خلفی تاثیرگذار خواهند بود.

پیشنهاد سردبیر:

حتما بعد از مطالعه این مقاله یک سری به مقاله “همه چیر در مورد دستگاه همودیالیز” نیز بزنید.

برخی از تولیدکنندگان و واردکنندگان پروتزهای زانویی در ایران

منابع بیشتر مطالعه برای شما:

http://www.opta.info

http://atinmedical.ir

کامران نوروزی

سلام خوشحالم که با شما آشنا شدم من کامران نوروزی ام. کارشناس ارشد تجهیزات پزشکی کنجکاو و عاشق نویسندگی داستان من دقیقا از زمانی شروع شد که با دنیای تجارت الکترونیک آشنا شدم از اون موقع تا حالا سعی کردم بهترین تجربه خرید و مشاوره آنلاین تجهیزات پزشکی رو به کاربران هاسپکسا منتقل کنم. و این داستان همچنان ادامه داره ….