دیابت در کودکان
دیابت در کودکان

دیابت در کودکان

با گذشت زمان، دیابت در کودکان روند افزایشی داشته است. این بیماری به طور عمده به دو نوع دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 تقسیم می‌شود. به‌همین‌دلیل، به مراقبت و کنترل دقیق نیاز دارد. اگرچه علایم دیابت در کودکان ممکن است به طور مشخصی ظاهر نشوند، اما بسیار مهم است که والدین به نشانه‌های احتمالی توجه کنند.

علائم دیابت در کودکان 

عوامل متفاوتی می‌تواند به بروز دیابت در کودکان منجر شود. این عوامل شامل ژنتیک ، نوع تغذیه، سطح فعالیت بدنی و عوامل استرس‌زا است. برای کاهش خطر ابتلا به دیابت در کودکان بهتر است تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و چکاپ در برنامه روتین زندگی خانواده قرار بگیرد. مصرف غذاهای پرفیبر و کم چرب، کنترل میزان قند مصرفی، و ورزش‌های روزانه می‌توانند به حفظ سلامتی کودکان نیز کمک کنند.

به طور کلی دیابت دو نوع دارد که می‌تواند در کودکان علائم متفاوتی داشته باشد؛ علائم نوع 1 نسبتا با سرعت بیشتری ظاهر می‌شوند و نوع 2، دارای روند کند و ظریفتری است. این علائم در کودکان یکسان است اما برای کودکان کوچکتر می‌تواند علائم دیگری مانند مرطوب بودن پوشاک به طور مداوم، حتی بعد از تعویض پوشک و بی قراری و تحریک پذیری کودک، همچنین گریه های طولانی در بین شیرخواران را میتوان از نشانه دیابت در کودکان دانشت.

علائم دیابت نوع 1 در کودکان

  • احساس تشنگی زیاد
  • افزایش دفعات ادرار
  • احساس گرسنگی و کاهش وزن همزمان
  • احساس خشکی دهان یا پوست بدن
  • احساس خستگی و تکرار آن در طول روز
  • تاری دید
  • مشاهده عفونت های قارچی

علائم دیابت نوع 2 در کودکان

  • کودک علاوه بر علائم نوع یک، ممکن است روی پوست او لکه های تیره دیده شود. این لکه ها اغلب در ناحیه زیر بغل، گردن و کشاله ران هستند.
  • کند بودن روند بهبودی زخم‌ها

تشخیص دیابت در کودکان

برای تشخیص دقیق انواع دیابت در کودکان انجام آزمایش‌های مختلف ضروری است. آزمون‌هایی نظیر آزمایش قندخون، آزمون هموگلوبین A1c و آزمون گلوکز خوراکی برای تشخیص دیابت استفاده می‌شوند. این آزمون‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا وضعیت قند خون کودک را ارزیابی و تشخیص دقیق دیابت را بیان کنند.

در صورت مشاهده هر یک از علایم مذکور در کودک، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و آزمون‌های لازم را انجام دهید. با تشخیص زودهنگام، می‌توان از مشکلات جدی مرتبط با دیابت، مانند کمبود انسولین و مشکلات کلیوی پیشگیری کرد و برای کودک امکان مدیریت موثر این بیماری را فراهم کرد.

دیابت کودکان

دیابت در کودکان از چه سنی شروع می‌شود؟

این بیماری می‌تواند در هر سنی شروع شود، اما بیشترین میزان شیوع دیابت در کودکان در دو مرحله اصلی اتفاق می‌افتد. اولین مرحله، معمولاً در سنین کودکی و نوجوانی است، که بیشتر دیابت نوع ۱ را در این دوران مشاهده می‌کنیم. دیابت نوع ۲ نیز می‌تواند در این دوران آغاز شود، اما بیشتر در سنین بزرگتر، به ویژه در دوران نوجوانی و جوانی، تشخیص داده می‌شود.

در دیابت نوع 1 سیستم ایمنی بدن ضعیف شده و همین مورد باعث کمبود انسولین می‌شود. این بیماری معمولاً در سنین کودکی و نوجوانی شروع می‌شود و نیاز به درمان با قرص و انسولین دارد.

دیابت نوع ۲ بیشتر مرتبط با عوامل ریسکی مانند چاقی، ناکارآمدی انسولین و عدم تحرک است. این نوع دیابت ممکن است در هر سنی شروع شود، اما بیشتر در بزرگسالی قابل تشخیص خواهد بود. 

چه چیزی باعث دیابت در کودکان می شود؟

  • تغذیه نامناسب:

مواد شیرین، چرب و پرکالری می‌توانند باعث افزایش قند خون و افزایش وزن در کودکان شوند که این امر خطر بیشتری برای بروز دیابت ایجاد می‌کند. 

  • فعالیت بدنی کم و افزایش وزن:

عدم فعالیت بدنی می‌تواند باعث افزایش وزن و در نتیجه کاهش انسولین در بدن شود. این دو عامل هر دو بسیار خطرناک هستند و به بروز دیابت در بدن تبدیل می‌شوند. ارائه فرصت‌های بیشتر برای فعالیت‌های بدنی به کودکان، می‌تواند از بروز دیابت جلوگیری کند.

  • استرس و فشار روانی:

استرس و فشارهای روانی می‌توانند به افزایش سطح قندخون در بدن منجر شده و خطر دیابت را افزایش دهند. پشتیبانی از کودکان برای مدیریت استرس و ارائه محیط آرام و پشتیبانی روانی می‌تواند از بروز دیابت جلوگیری کند.

  • عادات غذایی نامناسب:

مصرف زیاد مواد شیرین و غذاهای پرکالری و چرب می‌تواند باعث افزایش خطر دیابت در کودک شود. داشتن عادات غذایی سالم در خانواده می‌تواند این بیماری را از کودک دور کند.

آیا دیابت در کودکان ارثی است؟

دیابت در کودکان می‌تواند به صورت ارثی انتقال یابد، اگر یکی از والدین یا خویشاوندان نزدیک کودک دچار دیابت باشند، احتمال ابتلا به این بیماری برای کودک افزایش می‌یابد. بنابراین، بهتر است با دستگاه تست قند خون این مورد را در کودک خود بررسی کنید.

پیشگیری دیابت در کودکان 

 پیشگیری از بروز دیابت به معنای مراقبت از آنها است. این اقدامات شامل تغییر رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و کنترل وزن می‌شود که بهبود عملکرد سیستم گوارشی و متابولیسمی کودکان را تضمین می‌کند. از مهم‌ترین مزایای پیشگیری از بروز دیابت در کودکان می‌توان به کاهش هزینه‌های درمان اشاره کرد. درمان دیابت نیازمند مراقبت‌های مداوم و استفاده از داروهای گران‌قیمت است، در صورتی که پیشگیری از این بیماری می‌تواند هزینه‌های درمانی را به شدت کاهش دهد.

برای رعایت رژیم غذایی متناسب با کودک می‌توانید با مصرف میوه‌ها و سبزیجات در هر وعده غذایی و میان وعده، انتخاب غلات کامل به جای غلات تصفیه شده، مانند آرد سفید و مصرف پروتئین‌های بدون چربی، مانند حبوبات مفید شروع کنید. در صورتی که چربی‌های سالم، مانند روغن های گیاهی و دانه های مختلف، محدود کردن قند و شکر افزوده و همچنین نمک را در رژیم غذایی خانواده کنترل کنید؛ میتوانید به فرزند خود نیز در پیشگیری به این بیماری کمک کنید.

از آنجا که دیابت می‌تواند تاثیراتی روانی و اجتماعی مخرب برای کودک و خانواده او داشته باشد، پیشگیری از بروز آن به معنای حفظ سلامت ذهنی و اجتماعی آنان است. اینکه کودک به صورت روزانه با سرنگ انسولین و تجهیزات پزشکی روبه‌رو شود، ممکن است تاثیرات منفی و مخربی برای او داشته باشد. 

نکات مهم در پیشگیری دیابت در کودکان

  • وزن کودک را در حد طبیعی و سالم نگه دارید؛ داشتن اضافه وزن برای کودکان خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد.
  • خواب کافی؛ کودکان در سنین پایین‌تر به داشتن خواب منظم عادت دهید؛ کودکان در دوران مدرسه به 9 تا 11 ساعت خواب در شب و نوجوانان به 8 تا 10 ساعت خواب در شب نیاز دارند.
  • معاینات منظم؛ کودکان را برای معاینات منظم پیش پزشک ببرید تا چکاپ انجام دهند.
  • شیردهی به مدت حداقل 6 ماه می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 1 را در نوزادان کاهش دهد.

درمان دیابت در کودکان چیست؟

درمان دیابت در کودکان بستگی به نوع دیابت و وضعیت هر کودک دارد. اما به طور کلی، درمان دیابت شامل چندین جنبه می‌باشد:

  1. تزریق انسولین: در دیابت نوع 1 که به عدم تولید انسولین توسط بدن مرتبط است، نیاز به تزریق انسولین داریم. این انسولین می‌تواند به صورت روزانه یا بر اساس نیاز و تشخیص پزشک تزریق شود تا قند خون در مرزهای طبیعی باقی بماند.
  2. مراقبت از سبک زندگی: اصلاح سبک زندگی شامل تغذیه مناسب و ورزش منظم می‌تواند به مدیریت دیابت کمک کند. این شامل مصرف غذاهای سالم، کنترل مصرف قند، کربوهیدرات و انجام تمرینات ورزشی مناسب است.
  3. کنترل استرس: مدیریت استرس و اضطراب نیز از جنبه‌های مهم درمان دیابت به‌شمار می‌رود. استرس می‌تواند بر افزایش سطح قند خون تاثیر منفی بگذارد، بنابراین از فنون مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا استفاده می‌شود.
  4. پیگیری دقیق با پزشک : انجام آزمایش‌های منظم و تغییر در رژیم درمانی، استفاده مفید از تجهیزات پزشکی مناسب بر اساس نیاز، باعث می‌شود که بیماری به خوبی کنترل شود و از بروز عوارض جدی از جمله مشکلات قلبی و عروقی پیشگیری شود.

سخن پایانی

درک و شناخت صحیح نشانه‌ها و علایم دیابت در کودکان و اقدام زود هنگام برای مدیریت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. حفظ سلامتی کودکان و جلوگیری از پیامدهای جدی این بیماری از مسئولیت‌های والدین و جامعه پزشکی است. در این مقاله سع کردیم به شما درباره بیماری دیابت آگاهی بیشتری بدهیم، امیدواریم برای شما مفید باشد.